A | ||
auf wiedersehen |
a buñ ans vègr
|
|
auf einem Haufen |
a mantoñ
Anz cu pluner, è'la la leña ~ |
|
halpatzig |
a miażas
Fer tot bi ~ Alles halpatzig machen |
|
unter einem Vor(dach) |
a suost
Egr ~ Unter ein Vor(dach) gehen |
detagls |
in Hülle und Fülle |
a tamfuñ
|
|
und |
a(d)
Igl Andreas a la Maria |
|
Enkel(in) |
abiedi,-a
m,f
|
tematic |
Überfluss, Reichhaltigkeit |
abundanza
f
|
|
überholt |
acivi
|
detagls |
Maiensäss |
acla
f
Egr ad ~ |
detagls |
eine(r), der Maiensässarbeiten (Fütterung,...) besorgt |
aclañ,-a
m
|
|
rechtzeitig | ad ogra | |
heimlich, im Geheimen |
adascogs
|
|
haben | adavègr |
conjugaziun |
Ekel haben |
adavègr bas-chezi
~ da pesch grass Ekel haben vor fettem Fisch |
|
Angst, Schiss haben |
adavègr chila
|
|
zu Gute haben |
adavègr da buñ
~ tschient francs 100 Franken zu Gute haben |
|
zu tun haben |
adavègr da fer
~ la pial pleña Viel zu tun haben |
|
lieben, gerne haben | adavègr gużent |
detagls |
schläfrig sein | adavègr la cupida | |
Platz haben |
adavègr larg
~ beñ chuntsch Genügend Platz finden |
|
sich schwer tun, traurig sein |
adavègr melaveta
~ ch'el nunè turno |
|
mit Eifer |
adavègr tschaffen
~ da lavurer |
|
zufällig erblicken, wahrnehmen |
adiglier
|
conjugaziun |
(er)mahnen, verwarnen |
admunégr
(-escha)
|
conjugaziun |
Anhang, Nachtrag |
agiunta
f
|
|
Knoblauch | agl m | |
Griffelschachtel |
aguglier
m
|
|
düngen |
alder
~ igls prôs |
conjugaziun |
Alphabet | alfabet m | |
sich erinnern |
algurder
(s')
S' ~ digl tat |
conjugaziun |
sich freuen |
allegrer
(s')
S' ~ sella festa |
|
Traubenkirschenbaum |
alosser
m
|
tematic |
Alpgenosse, Alpgenossin |
alpchant,-a
m
|
|
alpin | alpin,-a | |
weiss | alv,-a | |
Alvaneu |
Alvagne
Egr or ad/an ~ Nach Alvaneu (hinaus) gehen/fahren Egr or igl Buegn Nach Alvaneu Bad gehen/fahren |
tematic |
aufstehen |
alver
Garder dad ~ ad ogra |
conjugaziun |
Edelweiss | alvetern m |
tematic |
bitter |
amar,-a
|
|
Verlegenheit |
ambarraz
m
Assar an ~ In Verlegenheit sein |
|
vergessen | amblider |
conjugaziun |
(ab)brühen |
ambrier
~ igl tschuj |
|
Betrug, Schwindel | ambruegl m | |
Freund, Freundin | amej, ameja | |
Zugtier | amnadegra f | |
Liebe |
amogr
f
Par l'~ da Di! |
|
sich foutieren |
ampacher
(s')
|
conjugaziun |
ein paar |
amper
Cumprer ~ chastuegnas Ein paar Kastanien kaufen |
|
denken | ampisser (s') |
conjugaziun |
Tollpatsch, Dummkopf |
amplaster
m
Eñ por ~ |
|
wieder |
ample
Vè ~! |
|
noch mehr |
amples
Se lo egl ~ |
|
ein wenig, ein bisschen |
ampo
Fer ~ la geda Ein wenig aufs Mal tun |
detagls |
(ent)leihen |
ampraster
~ igl velo li Giovanni Giovanni das Fahrrad leihen ~ igl cuedasch digl Marco Das Buch von Marco entleihen |
conjugaziun |
Unterteilter Anschnitt im Heustock |
ampregsma
f
|
detagls |
lernen | amprendar |
conjugaziun |
versprechen, zusagen |
ampromettar
~ eñ regal Ein Geschenk versprechen |
conjugaziun |
ein bisschen | ampuet |
detagls |
Mass |
amsegra
f
|
|
messen |
amsirer
|
detagls conjugaziun |
übrig |
an avanz
Kels raps en ~ Dieses Geld bleibt übrig |
|
bäuchlings | an buttatsch | |
im gleichen Zug |
an eña
Ke vo ~ Das geht im gleichen Zug |
|
(auf den Füssen) stehen |
an pegs
Eñ duos tregs, la vacha stat ~ Eins zwei drei, die Kuh steht
|
|
auf den Fussspitzen |
an piclas
Ster ~ Auf den Fussspitzen stehen
|
|
Prost! | An sandet! |
detagls |
auf den Knien |
an schnuoglias
Lavurer ~ è dischagreabel Auf den Knien arbeiten ist unangenehm
|
|
vorgestern | an sterzas | |
(be)merken | anacordschar (s') |
conjugaziun |
gut |
anandrez
I è sto fiz ~ Es war wirklich gut |
|
richtig |
anandrez
Fer or ~ igl keñt Richtig ausrechnen
|
|
nirgends |
anangiugr
|
|
vorwärts, nach vorn |
anavant
Bi ~ |
detagls |
zurück, rückwärts |
anavos
Egr ~ cugl auto |
detagls |
zurück- |
anavos
Purter ~ igl cuedesch Trer ~ igl chañ Pajer ~ igls debits |
|
April, April! |
anavregl
|
|
noch |
ancha
Tregs ad ~ duos fo tschench |
|
begeistern | anchanter |
conjugaziun |
versteigern, ersteigern |
anchanter
~ eña chesa Ein Haus versteigern |
conjugaziun |
verstehen | añcligr |
conjugaziun |
entgegen | ancunter | |
Vorrichung |
andrez
m
|
|
praktisch veranlagt erfinderisch |
andschignegvel,-vla
|
|
zählen |
andumbrer
~ las nuorzas Die Schafe zählen ~ sen diesch Bis 10 zählen |
conjugaziun |
einschlafen |
andurmanzer
|
detagls conjugaziun |
nach... "hinein" |
aneñt
Egr ~ (p.ex da Brauegn eñt a Tuors) "Hinein" gehen (z.B von Bergün nach Tuors)
|
detagls |
Hölle |
anfiern
m
|
|
ausfüttern (von Kleidern) |
anfludrer
~ eñ viszi |
detagls conjugaziun |
ausgefüttert | anfludro,-eda | |
Engagement | añgaschameñt m | |
Diebstahl |
añgoladetsch
m
|
|
dieses Jahr |
añgon
~ gaduegni |
|
gekauert |
añgramischo,-eda
|
|
Schrecken |
añguescha
f
Bi ~s ò'l kinto Den Schrecken in den Gliedern hat er erzählt |
detagls |
nichts |
añguet(ta)
Igl Pol nun ò s'anachiert d'~ Paul hat nichts bemerkt |
|
stehlen |
añguler
~ eñ mecl Einen Apfel stehlen |
conjugaziun |
gierig | añguorg, añguorgia | |
Ring |
ani
m
Degt dl'~ Ringfinger
|
detagls |
Gemüt |
anim
m
Assar da buñ ~ Frohen Mutes sein |
|
Anis |
anis
m
|
detagls |
Geburtstag |
anniversari
m
Ev gratulesch pagl ~ ! |
detagls |
nach... "hinaus" |
anor
Egr ~ (p.ex da Tesch ora Brauegn) "Hinaus" gehen (z.B von Tisch nach Bergün)
|
detagls |
etwas |
ansache
Kinter ~ chi nun è |
detagls |
jemand |
ansachi
|
|
irgendwie |
ansacu
~ żarogl schon |
|
salzen |
ansaler
~ la chern Das Fleisch einsalzen |
conjugaziun |
bewässern |
ansaver
~ igls prôs da Mutañs |
conjugaziun |
Begegnung | anscunter m | |
Sternzeichen | anseña f | |
Balken |
anserchel
m
|
|
träumen |
ansumger
(s')
S' ~da pi bod |
conjugaziun |
währenddessen |
antant
Par ~ |
|
Täfer |
antavladegra
f
|
|
ganz |
antier
~ ad antraz |
|
begegnen |
antuper
~ igl Marco |
detagls conjugaziun |
begegnet |
antupo
La Mareja ò ~ la Giorgia Maria ist Giorgia begegnet |
|
Lust auf |
anvelgias
Adavègr ~ da manger eñ glatsch |
|
Winter |
anviern
m
Ve d'~ |
|
Schuhschleife |
anza
f
Lier igls chalzers cun eñ nugv ad eñ' ~ Die Schuhe mit Knopf und einer Schleife binden |
|
irgendwann |
anzacugras
~ passi tar tè Irgendwann komme ich bei dir vorbei |
|
erraten | anżaviner |
conjugaziun |
Rätsel |
anżaviniera
f
|
|
absichtlich |
aposta
Bi ~ |
|
Appetit |
appetit
Buñ ~! |
|
Architekt,-in | architect,-a m, f |
tematic |
brennen |
ardar
~ la leña Das Holz verbrennen Vo at fer ~ ! Scher dich zum Teufel! |
conjugaziun |
Kartoffel |
ardeffel
m
Fer żo ~s Chaver ~s |
detagls |
(aus)spülen |
ardschanter
Igl prem laver igls deñts alogra ~ la bocha Zuerst die Zähne putzen, dann den Mund ausspülen |
conjugaziun |
Lehm, Tonerde |
ardscheglia
f
|
|
Luft |
aria
f
~ correnta |
|
Erbse |
arvegl
m
|
detagls |
Magenbrennen |
arzegra
f
Adavègr ~ |
detagls |
Silber | arżient m | |
Auffahrt |
Ascensioñ
f
|
|
Schiers |
Aschera
Da Brauegn ve ~ Von Bergün nach Schiers (hinüber) |
tematic |
Ahorn |
aschier
m
|
tematic |
sein |
assar
Kè nu po ~ |
conjugaziun |
es satt haben, müde sein |
assar amfegs
|
|
gut gehen | assar an gamba |
detagls |
bereuen |
assar ariglo,-eda
Igl Valanteñ è ariglo d'adavègr manchanto la festa Valentin bereut es, das Fest verpasst zu haben La Mareja è arigleda d'adavègr cumpro la chesa Maria bereut es, das Haus gekauft zu haben |
|
dabei sein |
assar dla partegda
Oz leñ ~ Heute wollen wir dabei zu sein |
|
ein Schmierfink, Pfuscher sein |
assar eñ trogl
|
|
träge ausgestreckt liegen |
assar giaschanto,-eda
~ segl lez |
|
froh sein |
assar led,-a
~ dad adavègr leber Froh sein, frei zu haben |
|
ausser Rand und Band sein | assar or d'clocha | |
auf sein |
assar se
El pera dad ~ Er ist anscheinend aufgestanden |
|
sicher sein |
assar sgigr,-a
|
|
betroffen sein | assar toch | |
Strange |
atscha
f
Fer or dad eñ' ~ eñ chani |
|
Rundfeile |
atschel
m
Trer se igl curti cugl ~ |
|
Stahl |
atschel
m
|
|
Stürmer |
attacheder
m
|
|
genug |
auenda
Es ~ ? |
|
Österreich |
Austria
f
|
|
Wasser |
ava
f
Begvar ~ ~ da speña provedimeñt dl' ~ ~ da funtaña |
|
Hochwasser |
avazuñ
m
I ò do ~s dapartot Es hat überall Hochwasser gegeben |
|
Zukunft |
avegnegr
m
Igl nos ~ |
|
Ader |
aveña
f
|
tematic |
Hafer |
aveña
f
Flochs d'~ |
|
Weisstanne |
avez
m
|
tematic |
Ansicht |
avigs
m
Assar digl ses ~ |
|
zornig, wütend |
avilo,-eda
Igl Men è avilo |
|
Biene |
aviocl
m
~s |
|
April |
avregl
m
Igl Żon Żanett Cloetta è naschi igls 29 ~ digl 1874 |
tematic |
August | avuost m |
tematic |
B | ||
Brocken | baccoñ m | |
Hausmetzgete |
bachareja
f
Ved'evna fans~ Fer ~ culla vacha |
|
Schwätzer(in), Plaudertasche |
badarlunz,-a
m,f
|
|
Schaufel |
badegl
m
Cun ~ a zappuñ |
|
(be)merken |
badègr
|
conjugaziun |
Stolz |
baja
f
El è eña ~vegda |
|
Schaukel | balabeñ m |
detagls |
Waagscheit | balantschiñ m | |
Ofenbank | balapeña |
detagls |
stottern | balbiżer |
conjugaziun |
Fensterladen | balcoñ m | |
Ball | balla f |
detagls |
Heuballen | balla da feñ f | |
Strohballen | balla da strom f | |
Fussballer | ballapedist m | |
Baumwolle | bambesch m | |
hezlieb |
banadi, banadegda
Igl mes umfant banadi |
|
Bank |
banch
m
~ da zeplas |
detagls |
Hobelbank | banch da zeplas | |
Fahne | bandiera f | |
Fahnenträger | bandirel m | |
Vater |
bap
m
|
tematic |
Bart |
barba
f
Fer la ~
~ boch |
tematic |
Onkel |
barba
m
|
tematic |
stottern, plappern | barbotter |
conjugaziun |
zweirädiger Mistkarren (Pflügen) |
bardiala
f
|
|
Fruchtstand (Traube) | bardoñ (d'ejas) m |
detagls |
ovales Fass | baregl m |
detagls |
zweirädiger Wagen für die Beförderung von Erde |
barella
f
|
|
Trauerkleider tragen |
bargher
|
detagls conjugaziun |
Heuschober | bargoñ m | |
Bergüner-Romanisch |
bargunseñer
m
|
detagls |
Bergüner (Einwohner) |
Bargunseñer
m
|
detagls |
Bergünerin (Einwohnerin) |
Bargunseñra
f
|
detagls |
selig |
barmegr,-a
Igl Żon Buol ~ |
|
beschädigter kleiner Karren |
bartañ
m
|
|
Cousin,-e 3. Grades |
basdreñ,-a
m, f
|
detagls tematic |
Kirche |
baselgia
f
|
|
Basilikum | basilicum m | |
schwatzen | batarler |
conjugaziun |
Schwätzer,-in | batarlier,-a m, f | |
ständig um etwas betteln |
batliżem
m
|
|
betteln | batliżer |
conjugaziun |
Herzklppfen |
battacor
m
Adavègr ~ Herzklopfen haben |
|
Klöppel | battagl m | |
Batallion | battaglioñ m | |
dengeln |
battar
~ la fotsch Die Sense dengeln |
conjugaziun |
schmieden |
battar
~ igl fier Das Eisen schmieden |
conjugaziun |
schlagen |
battar
~ las 10 10 Uhr schlagen |
detagls conjugaziun |
Augenblick |
battar d’igl
m
|
|
entstanden |
batti
~ eñ truoz cun passer regulermeñz Durch regelmässiges Durchlaufen ist ein Wanderweg entstanden |
|
Durcheinander | battibuegl m |
detagls |
Knopf |
battoñ
m
|
|
Rüfe, Murgang | baua f | |
tränken |
bavrer
Egr a ~ las vachas |
conjugaziun |
Bohne |
bażaña
f
|
|
mit der Arbeit nicht vom Fleck kommen |
bech gnégr or d'eñ faz
|
|
tatsächlich |
bech oter
"Igl Linus vo culla Mengia?" —" ~ !" "Linus ist mit Mengia zusammen?"—"Tatsächlich?" |
|
Trog |
begl
m
Igl ~ da tschujs Der Schweinetrog |
|
kleiner Brunnen/Trog |
begliet
m
|
|
trinken | begvar |
conjugaziun |
Schönheit |
bellezza
f
Eña ~że Ein wunderschöner Tag |
|
gut |
beñ
Gnégr ~ chuntsch a fregda culla lavogr |
|
nun gut |
beñ
Mo ~, schi vo an mañ da Di! Nun gut, dann geh halt! |
|
ziemlich viel merklich |
beñcant
Ella ò cliz ~ daple uzuñs Igl Plesch è ~ pi vigl cu la sê donna |
|
recht gut |
beñchuntsch
River da fer ~ eña lavogr Eine Arbeit recht gut bewältigen können |
|
"Bänne" |
benna
f
Eña ~ scocsa |
detagls |
willkommen |
beñvgni, beñvgnegda
~s a Brauegn! |
detagls |
gleichzeitig Tante und Gotte |
besigotta
f
|
|
Petri Heil | betscha la ritscha | |
viel |
bglier,-a
Bglier daple Bglieras gedas |
detagls |
schön (Wetter, Ereignis) |
bî
Ier egl sto ~ Gestern ist es schön gewesen |
detagls |
nur | bi |
detagls |
Bild | bî m |
detagls |
ganz und gar |
bî a ben
|
|
mit grossem Schrecken |
bi angueschas
~ è'l curri tla pulizeja Mit grossem Schrecken ist er zur Polizei gerannt |
|
sofort |
bi dalonch
Vo ~ a chesa! |
|
sehr beschäftigt |
bi fatschendas
Assar ~ Sehr beschäftigt sein |
|
gerade wie es kommt | bi scu chi veñ | |
schön |
bial,-a
Igl pi bial |
detagls |
Kuss |
bica
f
Der eña ~ |
|
Kuss |
bicca
f
Der eña ~ Einen Kuss geben
|
|
Tier | bieschz m |
detagls |
Bever |
Biever
Da Brauegn eñt a ~ Von Bergün nach Bever (hinein)
|
tematic |
Darm |
bigl
m
~ nar Blinddarm |
detagls tematic |
Gedärm | biglia pl coll | |
Furunkel, Eiterbeule | bignuñ m | |
Band |
bindel
m
~ da transport |
|
Biodiversität | biodiversited f | |
Zeitspanne |
bitteda
f
|
|
werfen |
bitter
~ eñ crap ~ davent igl buchel rot
|
conjugaziun |
erbrechen |
bitter se
|
conjugaziun |
begrüssen willkommen heissen |
bivgnanter
Ev less ~ cordielmeñz tot igls prescheñts |
conjugaziun |
Blache | blacha f | |
fluchen | blaschmer |
conjugaziun |
Abhang | blegs f ; f pl | |
nass |
bletsch,-a
Muesch a bletsch |
detagls |
blau | blov,-a | |
Blutzger (Billonmünze) |
blozcher
m
|
|
"Schnurri" | bocca largia f | |
Ziegenbock | boch chora m |
tematic |
Mund | bocha f |
tematic |
kleiner Bock (Geissbock) | bochet m | |
Beule (im Blech) | bocla f | |
früh |
bod
Ster se ~ |
|
bald |
bod
Igl Pol veñ ~ a chesa |
|
Heugebläse | boffafeñ m | |
Ochse |
bogv
m
|
detagls tematic |
Hügel | bot m | |
Schafsbock | botsch m |
tematic |
Beule |
botta
f
|
|
Umarmung |
brañcleda
f
|
|
umarmen |
brañcler
~ igl amej |
conjugaziun |
Dunst |
branzeñ
m
|
|
Bürste |
braschoñ
m
~ da deñts
|
|
braten | brasser |
conjugaziun |
Gilet |
brastuj
m
|
|
Arm |
bratsch
m
|
detagls tematic |
Ringbrot | bratschadiala f | |
Bergün |
Brauegn
«Brauegn» è «Bergün» an bargunseñer |
detagls tematic |
brav |
brav,-a
Fer da ~ Brav sein |
|
Bergün |
Bravuogn
«Bravuogn» è «Bergün» an puter |
|
Schwiegertochter | bregt f |
tematic |
Nebel |
breñta
f
~ strogsch tiara Sehr dichter Nebel |
|
Schicht |
bres-cha
f
|
detagls |
überhaupt nicht |
brichafaz
Igl chastio nun è ~ par ancliz Der Bestrafte ist überhaupt nicht einverstanden |
|
Holzkübel | briech m | |
Glut | brine m | |
Brienz (GR) |
Brinzocls
La baua da ~ |
tematic |
"Pückeli" | brischi m |
tematic |
Bronze | bronz m | |
Erika | bruj pl coll | |
(kleine) Glocke | brunżeña f | |
Brust, Busen |
bruost
m
|
detagls tematic |
Urgrossvater | bsat m |
tematic |
Urgrossmutter | bsatta f |
tematic |
nötig, erforderlich | bseñegvel,-vla | |
Herbstgras abweiden | bualer |
detagls |
Kuhfladen | buatscha f | |
Krug |
buchel
m
~ da laz
|
|
Sud |
buegl
m
Fer gnégr a ~
|
detagls |
Mus, Brei |
bueglia
f
~ dad ardeffels
|
|
Bad |
buegn
m
L'abitazioñ ò duos ~s |
|
Stempel |
buel
m
|
|
Brandzeichen |
buel
m
Igl ~ ars eñt igl moni digl badegl |
|
Neugier(de) |
buender
m
Eñ ~ cun cornas |
|
Schneeball |
buerra
f
Bech bitter ~s! |
|
Holzblock, Sägeblock | buerra f | |
Buffet |
büfe
m
|
|
baden |
bugner
A ~ eñt igl laj |
conjugaziun |
giessen |
bugner
~ las flugrs |
conjugaziun |
Badewanne | bugnera f | |
getränkt |
bugno
Kella plievgia ò ~ igls pros Dieser Regen hat die Wiesen getränkt ~ igl iert Den Garten gegossen |
|
Neujahr | Bumañ m | |
gute Besserung | buñ amegldrameñt |
detagls |
guten Morgen |
bun de
El żi ~ |
detagls |
ziemlich lange |
buñ zî
I digra ~ |
|
gut |
buñ,-a
Buña luna |
|
Gute Nacht |
buña nuez
~ nuez Pol |
detagls |
Guten Abend |
buna sègra
|
detagls |
Portemonnaie, Beutel |
buorza
f
La ~ pagls raps Geldbeutel La ~ pagl tabac Tabakbeutel |
detagls |
Falltüre | burel m |
detagls |
Brunnenabflussrohr | buriuñ m | |
Klumpen | burluñ m | |
Hosenschlitz |
burzeñ
m
Siara igl ~ ! Schliesse den Hosenschlitz!
|
|
Bauch | butrikel m | |
Fass |
butscheñ
m
|
|
Flasche |
buttiglia
f
~ da veñ Weinflasche ~ da popiñs Schoppenflasche |
|
kleiner Knirps | buzeffel m | |
Schlamm | buzla f | |
C | ||
vierjähriges, männliches Rind |
cadrem
m
|
tematic |
vierjähriges, weibliches Rind |
cadrema
f
|
tematic |
Kaffee |
cafè
m
~ miogt
|
|
Quark, Käsequark | caglieda f | |
Kelch | calisch m | |
Qualität |
calited
f
Da buña ~ Von guter Qualität
Żégr tot las ~s Gehörig seine Meinung sagen |
|
Farbe | calogr f | |
Sofa | canape m |
detagls |
Genick |
canizza
f
Tschiffar ansachi par la ~ Jemanden am Genick packen
|
|
wieviel, wie sehr, wie oft |
cant
~ cuostigl?
|
|
tüchtig, geschickt |
capabel,-bla
|
|
sich ereignen | capiter |
detagls conjugaziun |
Steinbock |
capricorn
m
|
detagls tematic |
Blumenkohl |
cardifiol
m
|
|
Gestell |
caroña
f
~ da cuedeschs |
detagls |
Krone |
caroña
f
La ~ digl rag |
detagls |
Behälter mit Masseinheit |
cartaña
f
|
|
Fall |
cas
m
An tot ~
An ~ passessi
Par ~ d'eja ves ella |
|
starkes Volltuch |
catis
m
Fer cun ~ chotschas dad omens |
|
erster Tag eines Vierteljahrs |
cattember
m
|
|
Vorrichtung für Seilverankerung |
cavaletta
f
|
detagls |
feiern |
celebrer
~ eña festa |
conjugaziun |
etwa | cerca | |
Geissbohne | chacgliaña f |
detagls |
Ferse | chalchuegn m |
tematic |
Hüfte | chaloñ m |
tematic |
Schuhlöffel | chalzadogr m | |
Schuh | chalzer m | |
Kamin |
chameñ
m
Igl ~ segl tez |
detagls |
Blitz |
chamez
m
Se Sagliaz ò'l do eñt igl ~ In Sagliaz hat der Blitz eingeschlagen |
|
Hemd | chamigscha f | |
Speisekammer | chamineda f | |
gehen |
chaminer
~ da Brauegn se Latsch Von Bergün nach Latsch laufen |
conjugaziun |
Kamille |
chaminiala
f
Tê da ~ |
|
Motte, Schabe |
chamola
f
|
|
Meister |
champioñ
m
~ grischuñ
|
|
Gämse, Gams | chamuetsch m |
detagls tematic |
Hund |
chañ
m
Igl ~ redla/ierla |
|
Korb |
chanaster
m
Igl ~ da palpieri |
|
Kerzenständer | chandalier m | |
Zusenn(in) |
chandañ,-a
m
|
tematic |
Kerze |
chandegla
f
~ da glatsch |
|
Dachkännel |
chanel
f
L'ava cuerra żo par la ~ |
|
Knäuel | chani m |
detagls |
Zimt |
chaniala
f
|
|
Gesang |
chant
m
~ da Stegla |
|
«Stutz» |
Chant da Farrer
m
Ella cuerra żo pagl ~ |
|
Haustürrampe (Engadinerhaus) |
chant porta
m
|
|
Eierschwamm | chantarel m | |
singen | chanter |
conjugaziun |
Nachbar,-in | chantunegs,-a m, f | |
Kanzlist,-in | chanzlist,-a m, f |
tematic |
Kapitel | chapetel m | |
Kapitel-Sonntag |
chapetel
m
|
detagls |
Fest Bergüner Jungmannschaft |
chapetel
m
|
|
Mütze | chapetscha f | |
Ferse des Strumpfes | chapetschet m | |
Hut |
chapiala
f
|
|
gifteln |
chapicler
Zidè da ~ ! |
conjugaziun |
Helm |
chapliña
f
La ~ par égr cugls skis |
|
Alpbestossung |
chargeda
f
|
|
laden |
charger
~ a char |
conjugaziun |
Heuboden, Estrich (in der Scheune) |
charpenna
f
|
|
trotziges Kind |
charpient
m
|
|
eingespanntes Gefährt |
charpient
m
|
|
Kohle |
charvoñ
m
|
|
käsen |
chascher
|
conjugaziun |
Schublade |
chaschot
m
Igl ~ megsa Die Tischschublade |
detagls |
Abschrankung im Heustall |
chassa
f
|
detagls |
Steinpilz | chastagniñ m | |
Tiefencastel |
Chasti
Da Brauegn ora ~ Von Bergün nach Tiefencastel (hinaus) |
tematic |
Schloss | chasti m | |
Jagd |
chatscha
f
Egr a ~
~ bassa ~ speciela |
|
Jäger, -in |
chatscheder,-dra
m, f
|
|
treiben |
chatscher
~ las vachas or d'uegl Die Kühe aus dem Stall treiben ~ igls tschervs Die Hirsche treiben |
detagls conjugaziun |
Strumpf |
chatschocl
m
|
detagls |
finden, treffen |
chatter
~ eñ tschiñcuñ Egr a ~ igl Urs |
conjugaziun |
hallo |
chau
|
detagls |
Pferd |
chavagl
m
Igl ~ sfreña |
|
Pferdekot, Pferdeapfel |
chavagleña
f
|
|
Kabis |
chavazza
f
~ blova |
detagls |
Stichwort |
chavazzeñ
m
Perdar igl ~ |
|
Ende einer Schnur,... |
chavazzeñ
m
~ dad eñ chani Ende eines Knäuels |
|
Haar |
chavel
m
Taglier igls ~s Die Haare schneiden |
detagls tematic |
graben |
chaver
|
conjugaziun |
Schopf (alle Haare) |
chavlera
f
Te es darcho se eña vera ~ |
|
Schlucht |
chavorgia
f
|
|
Reh |
chavriocl
m
|
detagls tematic |
Kelle |
chaz
m
~ furo Löcherkelle El è schon eñ ~ furo Er ist sehr vergesslich |
|
Cazis |
Chazas
|
tematic |
Schlaumeier, Spitzbube |
chazzer
m
~ blov |
|
schlau, verflixt |
chazzer, chazra
|
|
was |
che
~ fes? |
|
Strauch, Staude |
cheglia
f
~ dad uzuñs Eñ da ~ |
|
Fuder, Ladung | chergia f | |
Fleisch |
chern
f
~ pusch ~ tschuj |
|
Speck |
chernpierch
f
|
|
Haus |
chesa
f
Egr a ~ |
|
geschehe, was kommen mag |
chi detta che chi viglia
|
|
Gesäss, Steiss |
chicl
m
Pglier pagl ~ igl passant |
|
Sorge |
chigra
f
Adavègr ~ dad ansache preciugs Wertvollem Sorge tragen Der ~ Sorge tragen Teñar ~ Sorge tragen |
|
Milbe | chirocl m |
detagls |
Käse | chischiel m |
detagls |
Käslaib | chischiela |
detagls |
knapp an Essen, Geld |
chiz, chizza
Assar ~ Knapp bei Kasse sein
|
|
Kopf |
cho
m
Eñ ~ blot Ein kahlgeschorener Kopf |
tematic |
Alpmeister | cho d'alp m |
detagls |
Dickschädel | chobotsch m | |
warm |
chod,-a
Egr a chod |
|
Zimmer |
chombra
f
La ~ da durmégr Das Schlafzimmer Fer las ~s Die Schlafzimmer in Ordnung bringen |
|
Bein | chomma f |
tematic |
Ziege |
chora
f
La ~ sbegla Die Ziege meckert |
detagls tematic |
Hose(n) | chotschas f pl | |
Unterhose(n) | chotschas sot f pl | |
dumm |
chuch,-a
Bech fer schi chuch! Tu doch nicht so dumm!
Ella è eña chucha chora! Sie ist eine dumme Kuh! |
|
Dummheit |
chuchadet
f
|
|
mühelos, gut, gutartig |
chuntsch
Fer la lavogr beñ ~ |
|
stopfen, flicken (Socken) |
chuntscher
|
conjugaziun |
Blätter des Löwenzahns |
cicorgia
f
|
|
Zaunlücke | clamignuñ m |
detagls |
Schlüsselbein | claveglia f | |
Holznagel | claveglia f | |
Holzschopf | cleña f | |
hell |
cler,-a
I è beñ cler! |
|
Mondschein |
clerglieña
m
Chaminer da ~ vers igls ots Bei Mondschein in Richtung Berge gehen |
|
Schlüssel |
clev
f
~ dla fotsch Sensenschlüssel |
|
Schlüsselblume | cleviña da tschiel f |
tematic |
klitschnass, "pflutschnass" |
clitsch creñ
|
detagls |
Cloetta (Familienname) |
Cloetta
|
|
Ruf |
clom
m
Der eñ ~ li bap Den Vater rufen |
|
rufen |
clomer
|
conjugaziun |
Bruthenne |
clutscha
f
La ~ agls puliñs |
|
Sieb | cocl m | |
Kugel | cogla f | |
nähen |
cogsar
~ eña chamigscha Ein Hemd nähen |
conjugaziun |
Wetzstein |
cogt
f
Segl bî, la ~ agl cuzer Auf dem Bild der Wetzstein und der Kumpf |
detagls |
Dachdecker,-in | cogvratez m, f |
tematic |
Kohlrabi |
colrabi
m
|
|
Toilette, WC |
comat
m
Egr segl ~ Auf die Toilette gehen
|
|
Kummet | cômat m | |
Ellbogen |
combel
m
|
detagls tematic |
Komma |
comma
f
Cò tochigl eña ~ |
|
Konzert | concert m | |
Konfirmation | confirmazioñ f | |
Durcheinander |
confusioñ
f
El ò eña ~ |
|
ansteckend |
contagiugs,-a
Eña malateja ~a |
|
Genossenschaft | cooperativa f | |
Schüssel |
coppa
f
~ da salata Salatschüssel ~ da żoppa Suppenschüssel |
|
Herz | cor m |
tematic |
herzlich | cordiel,-a | |
Horn | corna f | |
Heiratsgut | corredi m | |
Rabe | corv m |
tematic |
Hahn | cot m | |
Streithahn | cotikel m | |
Stein | crap m | |
Kresse |
craschoñ
m
|
|
Mensch | craschzañ m | |
Gegacker |
cratschlem
m
Igl ~ dlas giglieñas |
|
glauben |
crègr
Gliez nu possi ~ |
conjugaziun |
grosses Sieb | cregvel m |
detagls |
Rinne | crenna f | |
Haarschuppen | cres-chas f pl | |
wachsen |
creschar
|
detagls conjugaziun |
Felsen | cripla pl coll | |
hervorstehender Fels |
crippel
m
|
detagls |
"tumma Siach" "tummi Chua" |
crippel, cripla
m, f
|
detagls |
Haken | croch m |
detagls |
Kreuz |
crogsch
f
|
|
Schale |
crosa
f
~ digl ogv ~ dla nugsch |
|
Gehstock |
crutsch
m
|
|
wie |
cu
~ vogl? |
detagls |
Coiffeur,-euse |
cuafför, cuaffösa
m, f
|
tematic |
Blick |
cuc
m
Der eñ ~ |
|
Überfluss | cucagna f | |
Buch | cuedesch m | |
Lust, "Gluscht" |
cuegda
f
Adavègr ~ da tschiculatta Lust auf Schockolade haben |
|
garen, kochen |
cuégr
~ igls ogvs |
conjugaziun |
gönnen |
cuégr
Ev d'è pudi ~ ch'el ò gadugno Ich habe ihm den Sieg gegönnt |
conjugaziun |
Chur |
Cuegra
Davent da Brauegn żo ~ Von Bergün nach Chur (hinunter) |
tematic |
Biestmilch |
cuelz
m
Egr cun ~ Biestmilch verteilen
|
|
eilen |
cuerrar
~ zieva cun catter pañs |
conjugaziun |
eigentlich |
cuess
I vo ~ beñet Es geht (mir) eigentlich recht gut |
|
rot | cuetschen, cuetschna | |
glutrot |
cuetschenfia
m
Igl fier da chavagl ~ Das glutrote Hufeisen
|
|
gar |
cuez,-za
|
|
Schwer von Begriff |
cuezzadigr
Ke è eñ ~
Der ist schwer von Begriff
|
|
hart gesotten |
cuezzadigr
Eñ ogv ~ |
|
weich gekocht |
cuezzalom
Eñ ogv ~ |
|
Hals | cugliez m |
tematic |
Frühstück |
culazchoñ
f
Cura dattigl ~ ? Wann gibt's Frühstück? |
|
Vogelbeerbaum |
culegschem
m
|
detagls tematic |
aussieden |
culer
~ pench |
conjugaziun |
sieben |
culer
~ igl laz |
conjugaziun |
giessen |
culer
~ fier |
conjugaziun |
Taube | culomb m |
tematic |
Kultur |
cultura
f
Uffezi da ~
|
|
flicken, reparieren | cumader |
conjugaziun |
beginnen | cumanzer |
conjugaziun |
Komode |
cumoda
f
|
|
Befehl |
cumond
m
Fer par ~ |
|
Kamerad,-in | cumpuegn,-a m, f | |
langärmelig | cun muengias lungias | |
schwungvoll |
cun riet
Raschler cun ~ Schwungvoll rechen |
|
zufrieden |
cunteñt,-a
El è cunteñt Ella è cunteñta |
|
gegen, dagegen |
cunter
Igl Pol è ~
La Svizra żaua ~ l'Austria
|
|
bekannt |
cuntscheñt,-a
Consequenzas beñ cuntscheñtas |
|
sich lohnen |
cunvgnégr
|
detagls conjugaziun |
Vorstall |
cuort
|
|
Hof, Hofraum |
cuort
f
La ~ digl chasti |
|
kurz |
cuort,-a
Cuort viedi Kurze Reise Da cuort Unlängst
Gnégr a la cuorta Zu kurz kommen |
|
Tasse |
cupeñ
m
Igl ~ dat żo par tiara |
|
umfallen, umkippen | cupicher |
detagls conjugaziun |
Purzelbaum |
cupichola
f
Fer ~s |
|
Leber | curaglia f |
tematic |
Fastenzeit |
curegsma
f
|
|
Schnürsenkel |
cureżas
f pl
Lier las ~ |
detagls |
Hornschlitten |
curni
m
Egr cugl ~ par lanziels da feñ |
|
Messer |
curti
m
~ da giglioffa
~ da bachareja |
|
Einfriedung neben dem Haus |
curzeñ
m
|
|
Naht |
cusadegra
f
|
|
kochen |
cuschiner
~ beñ |
conjugaziun |
Koch, Köchin | cuschinunz,-a m, f |
tematic |
Cousin,-e |
cusdreñ,-a
|
detagls tematic |
beraten | cusglier |
conjugaziun |
Rat, Rätin |
cusglier,-a
m, f
Cusglier federel Bundesrat Cusgliera federela Bundesrätin |
|
Berater,-in | cusglier,-a m, f | |
Decke | cuverta f | |
decken |
cuvrégr
~ igl tez Das Dach decken |
conjugaziun |
Wetzsteinfass | cuzer m | |
D | ||
umher, in der Nähe |
d'antuorn
Egr parkè ~ |
|
leise |
da bass
Discuerra pi ~! Sprich leiser! Fo pi ~ igl radio! Stelle das Radio leiser! |
|
soviel ich weiss | da ke ch'ev sè | |
von Anfang an |
da prem anno
Savi ~ Von Anfang an gewusst |
|
stark |
da riet
I ò plui ~ Es hat stark geregnet
|
|
zur Kostprobe |
da saz
Der ansache ~ |
|
allerlei |
da totta(s) sorts
Els an użi ~ Sie haben einige, eher schwierige Momente durchlebt |
|
mit nüchternem Magen |
da żiżeñ
Egr ~ tigl docter |
|
Bedürfnis |
dabseñ
m
I fo negr ~z da taglier igls chavels |
|
zu tun haben |
dachefer
Ke ò ~ ansache culla sveltezza Dies hat etwas mit der Geschwindigkeit zu tun Adeña adavègr ~ ansache Immer etwas zu tun haben
|
|
laut |
dad ot
Discuerra pi ~! Sprich lauter! Fo pi ~ igl radio! Stelle das Radio lauter! |
|
Innereien, Eingeweide |
dadeñz
m
Igl ~ digl tschuj Die Innereien des Schweins |
|
drinnen, inwendig | dadeñzvart |
detagls |
aussen, draussen |
dadorvart
|
detagls |
weit weg |
dagliuntsch
~ davent Weit weg |
|
Spielwürfel | dajet m | |
hinein |
dakieñt
El vo ~ |
|
herüber |
dakino
Gné ~! |
|
hinaus |
dakior
Ves ~? |
|
hinauf |
dakise
Egr ~ |
|
hinüber |
dakive
Vo ~ ! |
|
hinunter |
dakiżo
Ves~ ? |
detagls |
morgen |
damañ
~ vans a chatscha Morgen gehen wir auf die Jagd Oz an ~ Heute morgen
Morgen früh ~ marvegl |
|
in der Mitte |
damiez
~ vischnancha |
|
plötzlich |
dandez
I è gni ~ da plauar Plötzlich hat es geregnet |
|
überall | dapartot |
detagls |
mehr |
daple
Chi chi so rumantsch so ~ |
|
sehr stark regnen |
daracher
impers
|
detagls conjugaziun |
öffnen |
darvégr
|
detagls conjugaziun |
offen |
darviert,-a
Oz egl darviert
|
|
näher |
dasperas
Vè pi ~ ! Komm näher!
|
|
seitenverkehrt |
davant davos
Trer eñt la maglia ~ Das Leibchen verkehrt anziehen (Etikette vorne) |
detagls |
hinter |
davos
~ chesa Hinter dem Haus |
|
der/die Letzte |
davos,-a
m,f
Igl ses pi grond adversari è gni saguend davos Sein grösster Gegner ist Zweitletzter geworden |
|
hinten |
davosvart
|
detagls |
Schuld |
debit
m
Adavègr ~s Schulden haben
|
|
Dezember |
december
m
|
tematic |
ziemlich gross |
dech
Fer eñ ~ progress
Assar digl ~ |
detagls |
ansehnlich |
decha
Manger eña ~ purzioñ Eine ansehnliche Portion essen |
|
entscheiden | decidar |
conjugaziun |
Finger |
degt
m
|
detagls tematic |
kleiner Finger | degtuliñ m | |
Zehen | degtuliñs digl pe m pl |
tematic |
Zahn | deñt m |
tematic |
geben | der |
conjugaziun |
vermieten |
der a fet
~ eña chombra |
|
schwatzen | der dla bocca | |
laut reden | der dla talacha | |
nachschauen |
der eñ tschit
|
detagls |
aufdrehen |
der eñt
~ l'ava dl'acla |
|
angeben |
der eñt
~ igl toñ |
|
schlagen | der fregdas | |
sehr laut schreien | der giaps m pl |
detagls |
Wetterlage zwischen regnen und schneien |
der masdo
|
|
verachtend sprechen |
der sureñt
|
detagls |
abstellen |
der żo
D'uton ~ l'ava ~ igl s-choldameñt |
detagls |
fallen (auf) | der żo |
detagls |
Büchsenöffner | dervas-chaclas m | |
Teufel |
diavel
m
Assar eñ buñ ~
Ansacu ~ żarogl
|
|
Rücken |
diess
m
Adavègr mêl igl ~ |
tematic |
hart | digr,-a | |
während | dirant |
detagls |
dauern, währen | direr |
conjugaziun |
dirigieren | dirigiar |
conjugaziun |
Hornhaut | diritscha f | |
unangenehm | dischagreabel,-la | |
enttäuscht | dischillugs,-a | |
sprechen | discuerrar |
detagls conjugaziun |
Gespräch | discuors m | |
Diskussion |
discussioñ
f
|
|
gewöhnen |
diser
~ igls umfants da garder allo |
detagls conjugaziun |
verunglückt |
disgrazcho,-eda
Igl passant è disgrazcho a mort Der Passant ist tödlich verunglückt |
|
zeichnen |
disigner
|
conjugaziun |
Scheidung | divorzi m |
detagls |
mehr als ausreichend |
diz ad auenda
Adavègr mangio ~ Mehr als ausreichend gegessen haben
|
|
Dohle |
dola
f
|
|
Frau |
donna
f
La ~ Rosa S.
|
detagls tematic |
Ehefrau |
donna
f
|
|
Eine geschwätzige Frau, die gerne etwas weitererzählt |
donnonda
f
|
|
Recht |
drez
m
igl ~ dlas avas |
|
Bergerle |
dros
m
|
tematic |
(ge)brauchen |
druer
~ stoffa Stoff gebrauchen |
detagls conjugaziun |
Zahnfleisch |
dschandschegvas
f pl
|
tematic |
Kerl |
dschani
Eñbuñ ~ |
|
keimen, spriessen | dscharmiglier |
conjugaziun |
Arve | dschember m |
tematic |
Schwiegersohn | dschender m |
tematic |
Keim |
dschierm
m
|
|
eifersüchtig |
dschigliugs,-a
La Stina è dschigliugsa ch'el ò eñ ameja |
|
frieren | dschler |
conjugaziun |
Reif | dschogta f | |
Tambour |
dschomber
m
Battar igl ~ Trommeln |
detagls |
(be)zweifeln |
dubiter
|
detagls conjugaziun |
kleiner künstlicher Wassergraben |
duegt
m
Chaver eñ ~ |
detagls |
süss |
dugsch,-a
|
|
heben |
dulzer
Bech ~ memma bglier! ~ la s-chaffa |
conjugaziun |
fragen |
dumander
~ zieva scu chi vo Nachfragen wie es geht |
conjugaziun |
Sonntag |
dumengia
f
~ digls palems |
tematic |
schelten |
durler
~ cugl ses bueb |
conjugaziun |
vesorgen (Ort) |
duster
~ igls pons |
conjugaziun |
E | ||
Adler | egla f |
tematic |
gehen |
égr
|
detagls conjugaziun |
verkünden, mitteilen |
égr a banégr
~ eña occurenza, eña radunanza |
|
bergheuen gehen |
égr a cuelm
~ an avuost |
|
In den Wald gehen (Waldarbeiter) |
égr a god
|
|
zum Leichenmahl gehen |
égr a palorma
Leñs ~ ? |
|
auf hartem Schnee gehen | égr a smedas | |
Konkurs gehen | égr cugls pegs a munt | |
Skitourengehen | égr cullas pials | |
sich trennen | égr daper | |
(beleidigt) weggehen | égr pagl ses faz |
detagls |
sich herumtreiben |
égr par las lauas
|
detagls |
herumschweifen | égr par las pichardellas | |
(etwas genanntes) holen |
égr parzieva
|
|
schnell rennen | égr riz |
detagls |
Zunder |
egs-cha
f
|
|
er |
el
~ dorma ~ nu s'ampo |
detagls |
Flügel |
ela
f
Lascher pendar las ~s |
|
sie |
ella
~ , la donna cuerra |
detagls |
sie |
ellas
~ , las mattas mangian |
detagls |
sie |
els
~ , igls mats chantan |
detagls |
auswandern | emigrer |
conjugaziun |
ein |
eñ
~ treno Ein Zug |
|
eins |
eñ
|
|
eine |
eña
~ vacha Eine Kuh |
|
añgaschameñt | Engagement m | |
steil |
ert,-a
Igl Chant da Farrer è ert Der Chant da Farrer ist steil La spuenda è erta Der Hang ist steil |
detagls |
Gras | erva f | |
Brett | esa f | |
Esel |
esan
m
|
|
Tür (im Hausinnern) |
esch
m
Siara ve igl ~ dla chadafia Schliesse die Küchentüre
|
detagls |
sauer | êsch,-a |
detagls |
fremd |
ester, estra
Fer dad ester Fremden
Ke è ester par mè Das ist mir fremd |
|
Fremde | ester, estra m,f | |
Etui |
etui
m
~ digls igliers Brillenetui |
|
Europa |
Europa
f
Flem an ~ |
|
ich |
ev
|
detagls |
Woche |
evna
f
Ve pall'~
|
|
Kochtopf |
evna
f
Mettar ve l'~ |
detagls |
Examen |
examen
m
Fer igl ~
|
|
Ausstellung | exposizioñ f | |
F | ||
bauen |
fabricher
|
conjugaziun |
Mühe |
fadeja
f
La Mareja as dat totta ~ |
|
Falke |
falcuñ
m
|
tematic |
Schreiner,-in |
falegnam,-a
m, f
|
detagls tematic |
Familienname |
Falett
|
|
Filisur |
Falisogr
Chaminer da Brauegn ora ~ Von Bergün nach Filisur gehen |
tematic |
Flausen, närrische Geschichten |
falistochas
f pl
|
|
falsch |
fallo,-eda
Igl resultat è fallo
|
|
Fenchel | fanoch m | |
Mehl | fareña f | |
Schmied,-in |
farrer,-a
m, f
|
tematic |
Schmitten |
Farrera
Egr da Brauegn ora ~ Von Bergün nach Schmitten gehen/fahren |
tematic |
Reisigbündel | fascheña f | |
Faszikel, Heft |
faschicul
m
|
|
Besorgnis, Sorge |
fastedi
m
Der ~ ad ansachi |
|
Grashalm |
fastej
m
Eñ prô bi ~ (sg.) Eine Wiese mit Grashalmen bedeckt |
detagls |
Spur |
fastezi
m
Vzègr ~s digl lugv |
detagls |
Februar | favrer m |
tematic |
Faden | fecl m | |
Sohn | fegl m |
tematic |
Tochter | feglia f |
tematic |
Stiefsohn |
fegliaster
m
|
|
Markt |
fegra
f
Egr a ~ |
|
Rauch |
fem
m
Ple ~ cu rost |
|
Heu |
fèñ
m
~ da cuelm Der eñt eñ bratsch ~ |
|
Ende |
feñ
f
La ~ digl festival Das Ende des Festivals |
|
fein |
feñ,-a
|
|
machen |
fer
~ cumischioñs |
detagls conjugaziun |
sich benehmen | fer da gliogd |
detagls |
Heu auf Gestell zur Heutrocknung legen |
fer heinzas
|
|
bitte |
fer igl beñ
|
|
schmollen |
fer igl mutsch
|
|
scheinheilig |
fer la giatta morta
~ |
|
zetten |
fer la sdratscha
|
|
Platz machen |
fer larg
~ ch'ella possa tschanterżo |
|
schmeicheln | fer las bialiñas |
detagls |
picknicken |
fer marenda
|
|
schummeln |
fer melredli
~ cun żuer a chertas Beim Kartenspiel schummeln |
|
spötteln |
fer or
~ igl chantunegs |
|
langlaufen |
fer passlung
|
|
Vorwürfe machen | fer rimprauers | |
Heuhaufen machen |
fer roñas
|
|
Komplimente machen, sich nötigen lassen |
fer sarimonas
Bech fer ~ , pir peglia! Mache keine Komplimente, bediene dich! |
|
spötteln |
fer schunt
~ digl chantunegs |
detagls |
machen |
fer se
~ igl lez |
|
bestellen |
fer se
Oz egl da ~ iert |
|
vererben |
fer se
~ la chesa li Gian |
|
heuen | fer sech |
detagls |
silieren |
fer silo
|
|
verloben |
fer spogs
~ an gün |
|
Vorgang beim Pflügen |
fer suelch
|
|
Laute eines leidenden Tieres |
fer trigd
|
detagls |
abmachen |
fer żo
~ las 7 |
|
Holzscheit | fessel m | |
Fest | festa f | |
Bohne | fev m |
detagls |
Schenkeli |
fevet
m
|
detagls |
Feuer |
fia
m
Fer ~
|
|
stecken, stechen |
ficher
~ eñt eña guoglia Eine Nadel einstecken |
conjugaziun |
Eisen |
fier
m
Dschlo a ~ |
|
Blatt |
figl
m
Eñ ~ A4 |
|
Blatt |
figlia
f
Las ~s digl vduegn |
|
Patenkind | figliol,-a m, f | |
nicht recht bei Verstand sein |
filer
|
conjugaziun |
spinnen |
filer
|
conjugaziun |
Spinne | filunza f | |
rauchen |
fimer
|
conjugaziun |
kaminförmige Öffnung |
fimera
f
|
detagls |
Feinheit | finezza f | |
Fenchel | finoch m | |
Draht | finzanchel m | |
Ostermontag | Firo da Pasca m | |
Pächter,-in | fittadeñ,-a m, f | |
Pacht | fitteda f | |
Vermieter,-in |
fitteder, fittedra
m, f
|
|
sehr |
fiz
«Cu vogl?» «Fiz beñ!» |
|
Rote Mehlbeere | fledner m |
tematic |
Flims |
Flèm
|
tematic |
Fluss, Strom | flem m | |
Hafer |
flieder
m
|
|
Atem |
flo
m
Assar or d' ~ |
|
Futter |
flodra
f
La ~ dad eña giacca |
|
Familienname |
Florinett
|
|
Blume |
flugr
f
Eñ püschel ~s |
|
Lichtnelke | flugr cot f |
tematic |
Maiglöckchen | flugr d'anżon f |
tematic |
Feuerlilie | flugr Latsch f |
tematic |
Männertreu, Schwarzes Kohlröschen |
flugr tschiculatta
f
|
tematic |
Gewöhnlicher Löwenzahn |
flugr tschuj
f
|
detagls tematic |
Teil des Heustalls |
fner
m
|
detagls |
Kasten für Heuabwurf |
fnera
f
|
detagls |
Fenster |
fnestra
f
Siara (ve) las ~s! |
|
Pfütze | fop | |
Loch | fora f | |
Nasenloch | fora d'nes f |
tematic |
Elaloch | Fora dla Pola f |
detagls |
Güllebehälter | fora dla zocha | |
Schere |
forbesch
f
|
|
Sense |
fotsch
f
Glimer la ~ |
detagls |
grosse Kälte |
fradaglias
I è ~ |
|
Geschwister |
fradgliuns
m pl
|
tematic |
Erdbeere |
fraja
f
~ da god Walderdbeere |
|
sicher |
franch
Sgigr a ~ |
|
Zügel |
frandevels
m pl
|
|
Umlauf (Eiterung am Finger) |
franghiala
f
|
|
Frankreich |
Frantscha
f
Egr an ~ Nach Frankreich gehen
|
|
Kälte |
fregd
m
Igl ~ vo tres pial ad ossa Die Kälte geht durch Mark und Bein |
|
kalt |
fregd,-a
Oz egl fregd
Tschiffar eñt da fregd |
|
Bruder |
frer
m
|
tematic |
Frucht |
frez
m
La ~za |
|
Pfeil | frezza f | |
Hagebutte |
frosla
f
Tê da ~s Hagebuttentee
|
|
Hagebuttenstrauch | frosler m | |
Stirn |
frunt
m
|
tematic |
Wiese |
fuenz
m
Oz vans segl ~ Heute gehen wir heuen, emden. |
|
Russ |
fuleñ
m
Schaschuner ora igl ~ or digl chameñ Igl ~ ve dla padiala |
|
Beerdigung | funarel m |
detagls |
Beamte | funcziunari m | |
Pfütze |
fundegl
m
|
|
Quelle |
funtaña
f
Ava da ~
La funtaña dl'Alvra |
|
Gabel |
fuorcha
f
La ~ da fèñ |
|
Backofen | fuornet m | |
Spitzbube, Spitzbübin | furbaz, furbazza m, f | |
den Hintern putzen | furber igl chigl | |
Gabel | furchetta f | |
bohren, stechen |
furer
~ tres |
|
Mais | furmantuñ m | |
Weizen | furmeñt m | |
Bäcker,-in |
furner,-a
m, f
|
tematic |
Feuerstelle |
furni
m
Igl ~ faz cun tregs craps |
|
Glück |
furtuna
f
|
|
Unsaubere Geschäfte |
fuschcarejas
f pl
Fer ~ cun raps Unsaubere Geldgeschäfte machen |
|
G | ||
gewinnen |
gadugner
|
detagls conjugaziun |
Unterleibchen | ganella f | |
Handschuh | gañt m | |
Pass auf! (drohend) |
Garda ve!
|
detagls |
schauen |
garder
~ eñt par vesta
|
detagls conjugaziun |
aufpassen | garder allo | |
starr (an)schauen | garder tegs | |
Vorhang | gardina f | |
mal |
geda
f
La prema ~ Das erste mal
Duos gedas l'on Zweimal jährlich |
detagls |
Kammer |
gedem
m
|
|
Fluss des Oberhalbsteins |
Gelgia
f
|
tematic |
grosszügig | generugs,-a | |
Eltern |
genituors
m pl
|
detagls tematic |
Deutschland | Germania f | |
Tannenhäher | gezla f |
tematic |
Garnwinde |
ghent
m
|
detagls |
Krieg |
ghiara
f
~ a pêsch
|
|
Kitzel |
ghiclas
f pl
Fer ~ li Jogscha Jogscha kitzeln
Adavègr ~ Kitzlig sein |
|
Guidon (Familienname) |
Ghiduñ
|
|
Marder |
ghix
m
|
detagls tematic |
Behälter zum Tränken der Kälber |
gialegdra
f
|
detagls |
Hühnerkäfig |
gialiner
m
|
|
eiserne Stockspitze |
giamfuñ
m
Igl ~ digl crutsch Die Eisenstockspitze des Rundhaken-Spazierstocks |
|
Familienname Jandin |
Giandiñ
|
detagls |
Schneeschuh |
gianella
f
Chaminer cullas ~s sella negv lomma |
|
Kinnbacke, Kiefer |
gianoscha
f
|
tematic |
Enzian |
gianżaña
f
Rigsch ~ Enzianwurzel |
tematic |
Luftröhre |
giargiatta
f
|
tematic |
Verwicklung |
giarietla
f
Eña ~ eñt igl finzanchel Eine Verwicklung im Draht Eña ~ eñt la soua Eine Verwicklung im Seil |
|
(herum)liegen |
giaschègr
~ antuorn tottaże |
detagls conjugaziun |
Katze |
giat
m
Igl ~ miaula/miaua |
|
Streit |
giateñ
m
|
|
streiten |
giatiner
Zidè da ~! |
conjugaziun |
Ohrzeichen |
giavigliel
m
|
detagls |
wünschen |
giavischer
~ tot igl buñ |
conjugaziun |
Elster | giazla f |
tematic |
Hühnerauge | giazzla f | |
Riese | gigant m | |
Huhn |
giglieña
f
La ~ cratschla |
detagls |
Preiselbeere |
gigligdra
f
Eñ plat ~s |
|
Hosensack | giglioffa f | |
männlicher Vorname | Giosch | |
Wanderung | gita f | |
geniessen |
giudègr
|
conjugaziun |
Milchprodukte der Alp |
giudeja
f
Parzégr la ~ Die Milchprodukte der Alp teilen
|
|
Juvalta (Familienname) |
Giuota
|
|
Ohrzeichen | givigliel m |
detagls |
Glas |
glas
m
~ veñ |
|
Gletscher |
glatscher
m
Eñ ~ |
|
Tiefkühltruhe |
glatschera
f
|
|
Zunge |
gliangia
f
Eña ~ chi fora a taglia |
detagls tematic |
Mond |
glieña
f
~ pleña |
|
Montag |
gliendeschże
m
An ~ cumeñza'l a lavurer |
tematic |
dies |
gliez
~ crej er ev |
|
abgenutzt |
gligs,-a
Stoffa gligsa |
detagls |
Licht | gligsch f | |
Docht |
glimegl
m
|
|
Leute |
gliogd
pl coll
Fo da ~! Benimm dich! |
detagls |
Hase |
gliogr
f
|
tematic |
Wäsche |
glischegva
f
Oz fans ~ Heute ist Waschetag
|
|
Käserinde |
glita
f
Taglier davent la ~ |
|
gar nichts | gnan fezza | |
nicht im Geringsten |
gnan' miocl
~ mender |
|
nicht einmal |
gnancha
Igl impiego nun ò ~ salido |
detagls |
schlaff, müde |
gnec, gnecca
Assar ~ |
|
Schnauze, Maul |
gnef
m
Der żo pagl ~ |
|
kommen |
gnégr
~ a chesa |
conjugaziun |
nicht zu kurz kommen |
gnégr a briech
Bech ~ Zu kurz kommen |
|
zurecht kommen |
gnégr a briech
Bech ~ culla lavogr Mit der Arbeit nicht zurecht kommen |
|
zurecht kommen |
gnégr a fregda
~ culla lavogr Mit der Arbeit zurecht kommen |
|
zu kurz kommen |
gnégr a la cuorta
|
|
gut auskommen |
gnégr dapareña
Der chigra da ~ |
|
den Meister zeigen | gnégr megster |
detagls |
finden | gnégr notierz |
detagls |
Jammerlappen |
gnuegn,-a
m,f
|
detagls |
murren, brummen, nörgeln |
gnugner
Kel ò adeña ansache da ~ Der hat immer etwas zu murren
|
detagls conjugaziun |
Wald |
god
m
|
|
Kehle, Gurgel, Rachen |
gogla
f
Adavègr mêl la ~ |
tematic |
Radiergummi | gomma f | |
Gotte, Patin |
gotta
f
|
detagls tematic |
Grieben | graflañas pl coll |
detagls |
Mist | grascha f | |
gratulieren | gratuler |
conjugaziun |
danke |
grazcha
~ fiz! Vielen Dank! |
detagls |
Gregori (Familienname) |
Gregori
|
|
schwer |
grev,-a
Igl pegs è grev |
|
grau | grigsch,-a | |
Graubünden | Grischuñ m | |
Bündner | grischuñ,-a |
detagls |
Nelke | groffel m | |
Rahm |
gromma
f
|
|
gross |
grond,-a
La chesa è gronda |
|
Alpenrose |
grusaida
f
|
tematic |
wehe |
guai
~ , scha te veñs memma tard! |
|
Fuchs |
guelp
f
Furb scu la ~ |
tematic |
Juni |
gün
m
Igls 7 gün |
detagls tematic |
Nadel | guoglia f | |
Freude |
gust
m
Adavègr eñ milli ~ |
|
tropfen | gutter impers |
detagls conjugaziun |
gerne |
gużent
Ev d'è ~ tè!
|
|
H | ||
Aufruhr | hantieric m | |
ja |
hej
Żégr ~
~ ev compr
|
|
Hütte | hetta f |
detagls |
I | ||
es |
i
~ è sto fiz bî!
|
|
Wassergeräusch im Dachkännel |
i vo la stella
|
detagls |
Idee |
ideja
f
Che ~s!
|
|
gestern | ier | |
Gerste | ierdi m | |
Garten |
iert
m
|
|
erblich |
iertegvel,-vla
Eña malateja iertegvla |
|
erben, beerben |
ierter
~ eña chesa
|
conjugaziun |
Erbe, Erbin | iertevel,-vla m | |
Geruchsinn |
iesen
m
|
|
Auge |
îgl
m
Eñ batter d'~
|
detagls tematic |
der |
igl
~ treno Der Zug |
detagls |
der Bergünerstein |
igl Crap
m
Egr dla stazioñ or ~ |
|
der/die Mittlere |
igl manżañ, la manżaña
Igl manżañ da tregs umfants |
detagls |
der Beste |
igl meglier
~ skiunz Der beste Skifahrer Fer ~ londror Das Beste daraus machen |
|
höchstens, am meisten (von allem) | igl ple da tot | |
Brille |
igliers
f pl
~ da sugliel |
|
diejenigen |
igls ez/las ezzas
Igls ez van se Darlux Las ezzas chantan sopran |
|
unverständig, dumm | ignorant,-a | |
immigrieren | immigrer |
conjugaziun |
Unternehmer,-in | impressari,-a m, f |
tematic |
bezeichnen | indicher |
conjugaziun |
Ingenieur,-in | indschignier,-a m, f |
tematic |
Entzündung | inflammazioñ f | |
enzündet |
inflammo,-eda
|
|
England |
Ingialtiara
f
Emigrer an ~ Nach England auswandern
|
|
insistieren |
insistar
|
conjugaziun |
Heustallgang | irel m | |
Türrahmen |
ischadegra
f
|
|
Ofentüre (für Holz) |
ischiel peña
m
|
|
abnutzen |
iser
~ igls stemfs |
conjugaziun |
Israeli,-n | Israeliañ,-a m, f | |
Geschichte |
istorgia
f
L'~ grischuña |
|
Italien | Itaglia f | |
J | ||
weiblicher Vorname | Jogscha f | |
Joghurt | jogurt m | |
K | ||
das |
kè
~ vo! |
|
das gibt es nicht |
kè nu dattigl
~ tar nogs |
|
Viereck | keder m | |
viereckig | keder,-dra | |
Lab | kegl m | |
Rechnung |
keñt
m
Fer ~s |
detagls |
Haarknoten | kic m | |
Schwägerin | kineda f |
tematic |
Kaninchen | kiñgli m | |
Schwager | kinô m |
tematic |
erzählen |
kinter
~ eñ'istorgia
~ ansache
|
conjugaziun |
Kitz |
kiz
m
|
detagls tematic |
Gamskitz | kiz chamuetsch m |
tematic |
Kitz | kizza f |
tematic |
L | ||
die |
la
~ vacha |
detagls |
die |
la
~ bos-cha |
detagls |
sich beklagen | lamanter (as) refl |
conjugaziun |
Lampe | lampa f | |
Wolle |
laña
f
~ da chesa Selbst hergestellte Schafwolle |
detagls |
Schneeball (Pflanze) |
lantaża
f
|
tematic |
Leintuch |
lanziel
m
Lier igl ~ da prô cun soua a spola |
|
Träne |
larma
f
Assar bi moch a ~s |
|
Lärche |
larsch
m
|
tematic |
lassen |
lascher
|
detagls conjugaziun |
Heimweh haben |
lascher ancrescher
~ digls ses genituors Heimweh haben nach seinen Eltern ~ dl'acla da Tuors Heimweh haben nach dem Tuorser Maiensäss |
|
Backblech | lastra f | |
Schlinge | latsch m | |
Latsch | Latsch |
tematic |
Latscher | Latschiner m | |
Lauch |
lauch
m
|
|
Küchenabfälle |
lavadegras
f pl
Las ~ as degvigl lis tschujs |
|
Lavabo |
lavandiñ
m
|
|
Plackten |
lavazeña
pl coll
La ~ è pevel da tschujs Die Plackten sind Schweinefutter |
|
Lawine | laveña f | |
waschen |
laver
|
conjugaziun |
abwaschen |
laver żo
~ la vischiala a las pusedas Das Geschirr und das Besteck abwaschen |
|
Lawinenzug | laviner m | |
Arbeit |
lavogr
f
La ~ vo beñ or d'mañ |
|
Waldarbeiter(in) |
lavureñt(-a) da god
m, f
|
tematic |
Milch |
laz
m
Spondar laz |
|
Schlagrahm, Nidel |
lazmilch
m
Da Chapetel dattigl ~ |
|
Milz | lechet m | |
Dieb,-in | leder,-dra m, f | |
Gesetz |
ledscha
f
~ da fabrica |
|
fröhlich, lustig |
leger, legira
|
|
wollen |
lègr
|
detagls conjugaziun |
Holz |
leñ
m
La ploña d' ~a Mner ~a |
|
schauen wir (mal) | leñ vègr | |
Bett |
lez
m
Ves a(n) ~? |
|
Ehering |
lianza
f
|
|
binden |
lier
Bech amblider da't ~ eñt! |
conjugaziun |
langweiliges Gespräch, Musikstück | liera f | |
Schnecke | limaja f | |
Leonhard | Linard m | |
Laterne | linterna f | |
Gelenk |
lisadegra
f
|
detagls |
gleich |
listess
Nogs eschan dla ~' ideja Kè è beñ ~ ! |
|
lesen | liżar |
conjugaziun |
Bettstatt | liziera f | |
Laube, Balkon |
lobgia
f
|
|
weich |
lom,-ma
Igl plimatsch lom |
|
Werktag |
luarde
m
Trer eñt da ~ Werktagskleidung anziehen Trer eñt da dumengia(s) Sonntagskleidung anziehen |
|
richten |
luer
~ la chanel Den Dachkännel richten |
conjugaziun |
Wolf | lugf m | |
Juli |
lügl
m
Igls 2 lügl |
detagls tematic |
M | ||
Stiefmutter | madrastra f |
tematic |
ziemlich | magari | |
Lehrer,-in |
magister, magistra
m, f
|
tematic |
Gemeinderat |
magistrat
m
Kista sègra egl ~ Heute abend tagt der Gemeinderat
|
|
Unterhemd |
maglia
f
|
|
Ungeziefer |
magliadegra
f
La bieschza è turmanteda da ~ Das Vieh ist von Ungeziefer geplagt
|
|
Vielfrass, Fresssack |
magliedruñ,-a
m
|
|
naschen | maglioker |
conjugaziun |
Krankheit, körperliches Übel |
magogna
f
|
|
Magen |
magoñ
m
|
|
sich verschlucken |
maguner
|
detagls conjugaziun |
Majonnaise | majonesa f | |
weisser Germer | malom m |
tematic |
hölzernes, fässchenförmiges Gefäss |
mamale
f
|
|
Mutter | mamma f |
tematic |
Hand |
mañ
m
Der or d'~ eñ uffezi
|
tematic |
verpassen |
manchanter
~ igl treno |
conjugaziun |
essen |
manger
|
conjugaziun |
Mangold |
mangiogt
m
|
|
lenken, steuern |
manidscher
~ igl auto Das Auto lenken |
conjugaziun |
Anstand |
maniera
f
Ke nun è angiña ~ |
|
Art und Weise |
maniera
f
An eñ'otra ~ |
|
meinen |
maniżer
~ beñ Gut meinen |
conjugaziun |
Käselaib |
manocha
f
|
detagls |
zahm |
mans,-a
La bieschza è mansa Das Vieh ist zahm |
|
Erhaltung |
mantegnimeñt
m
|
|
Lätzchen |
manteñ
m
Mettar se igl ~ |
detagls |
erhalten |
mantgnègr
|
conjugaziun |
Haufen |
mantoñ
m
Eñ ~ raps
|
|
Murmeltier |
mantunella
f
Igls giats ~ |
tematic |
Lüge |
manzeña
f
Żégr ~s |
|
nüchtern |
manżer, manżra
Stomi manżer Nüchterner Magen
|
|
erwähnen | manzuner (-escha) |
conjugaziun |
Zimmermann | marañguñ,-a m, f |
tematic |
Knirps | marcuz m | |
Dienstag | marde m |
tematic |
Maria | Mareja f | |
Margerite | margaritta f |
tematic |
heiraten |
marider
~ l'America |
|
Schatz | marogs.-a m, f | |
Hammer | marti m | |
faul |
martsch,-a
|
|
März |
marz
m
|
tematic |
kauen |
mas-cher
~ beñ |
conjugaziun |
Maschine |
maschina
f
~ da laver żo
|
|
Hühnerstange |
maschoñ
m
Las giglieñas van a ~ Die Hühner gehen auf die Stange |
|
Meise | maset m |
tematic |
Alpgenosse,-in |
masser-a
m, f
|
detagls |
Beruf |
mastier
Da ~ |
|
Gemeindepräsident |
mastrel
m
Igl L.Schutzè ~ da Brauegn Falisogr |
detagls |
Knabe | mat m | |
Mädchen | matta f | |
Kinder | mattaneglia pl coll | |
Mädchen | mattañs f pl | |
Majoran | mażaroñ m | |
Pompon |
mazoch
m
Igl ~ dla chapetscha |
|
metzgen | mazzer |
detagls conjugaziun |
Mechaniker,-in | mecaniker, mecanicra m, f |
tematic |
Schildbrot | mecha f | |
Apfel |
mecl
m
Igl moni digl ~ |
detagls |
gleich | medem | |
Medien |
medias
f pl
~ independentas |
|
Gebährmutter | medra f | |
Apfelbaum | megler m |
tematic |
Tisch | megsa f | |
Nachttisch |
megsiña da nuez
f
|
|
Meister |
megster
m
~ dla sarinera |
|
schlecht, übel |
mêl
Pglier an ~ |
|
Schmerz |
mêl
m
Adavègr ~ Adavègr ~ igl veñter |
detagls |
Honig | mêl m |
detagls |
Maulesel | mel (d'esan) m |
detagls |
Maultier | mel (da chavagl) m |
detagls |
Bauchschmerzen | mêl igl veñter m | |
unbeholfen | meladester,-stra | |
gefährlich | melagardo |
detagls |
Missverständnis | melancliża f | |
Melancholie | melancuneja f | |
höckerig, hügelig |
melgalegv,-a
Eñ prô ~ |
detagls |
misslungen | melgratiżo,-eda | |
gelb |
mellan, melna
|
|
unreif |
melmadigr,-a
Eñ mecl ~ |
|
Gelbsucht | melmalneñt m | |
schlecht angezogen | melmess,-a | |
ungeduldig |
melpazcheñt,-a
|
|
unbehaglich unangenehm |
melprivo,-eda
|
|
unfolgsam, unartig |
melscort, melscorta
|
|
unsympathischer Mensch |
melvugli
m
|
detagls |
schlimmer |
mender,-dra
Ke è mender Das ist schlimmer
La mendra soluzioñ Die schlimmste Lösung |
|
Pfefferminze | menta f | |
Amsel | merl m |
tematic |
Messing | mesch | |
stellen |
mettar
~ a disposizioñ |
conjugaziun |
setzen |
mettar
~ ardeffels |
conjugaziun |
legen |
mettar
~ an lez igls umfants |
conjugaziun |
Sorgfältig aufbewahren | mettar an salv | |
auf die Seite legen | mettar davent | |
abtun |
mettar davent
~ igl cot Den Hahn abtun |
|
einschalten |
mettar eñt
~ la televisioñ |
|
den Ofen anfeuern |
mettar fianpeña
|
|
den Tisch decken |
mettar megsa
Vè a ~ ! Komm und decke den Tisch! |
detagls |
für kurze Zeit schlafen |
mettar żo
Egra ~ Sich für kurze Zeit aufs Ohr legen
|
|
Mai | mêz m |
tematic |
Strauss |
mêz
m
Eñ ~ flugrs |
detagls |
Metzger,-in |
mezcher, mezchra
m, f
|
tematic |
mir |
mi
Kel bastoñ è ~ |
detagls |
Korn, Getreide | miass f | |
Mittwoch |
miażevna
f
|
tematic |
Mittag |
miażże
m
Da ~ |
|
Änderung, Wende |
mideda
f
Fer ~ Fer ~ da Tesch eñt a Plazbi |
|
Schimmelpilz |
miffa
f
Gnégr da ~ |
|
Maus | migr f | |
Mauer | migr m | |
Mailand | Milañ | |
Jahreszahl | millegsem m | |
Jahrtausend | millenni m | |
jeder zweite Tag | minch'oter że | |
Maurer,-in | mireder, miredra m, f |
tematic |
Spitzmaus | misaruegl m | |
Wange, Backe | misiala f |
tematic |
Wiesel | mistegla f | |
Handwerker,-in | misterañ,-a m | |
stumm | mit,-ta | |
Zugtier | mnadegra f | |
Gespann, Fuhrwerk |
mnadegra
f
|
|
befördern, führen |
mner
~ leña
Ò lascho ~ tres igl ses bap |
detagls |
lenken, führen |
mner
~ igl chavagl |
|
anführen, verwalten |
mner
~ eñ affer |
|
Steinhaufen |
mogschna
f
|
|
Schleifstein, Mühlstein |
mola
f
|
|
Stiel |
moni
m
Igl ~ digl badegl |
|
Garbe |
monna
f
|
|
Denkmal |
monumeñt
m
~ culturel |
|
Tod |
mort
f
Vaglier igl ~ |
|
tot |
mort,-a
Der antuorn ad assar mort,-a Umfallen und tod sein |
|
Todesfall |
mortori
m
|
|
Vieh |
mouel
m
~ s-charto |
|
Vorschlaghammer | muegn m | |
Welt | muend m | |
feucht |
muesch,-a
Muesch a bletsch |
|
stumpf, abgestumpft |
muet,-ta
Igl risplei è muet |
|
Gebse |
muetta
f
~ da leñ u da metal pagl laz |
detagls |
zweijähriges Rind männl. |
muj
m
|
|
zweijähriges Rind weibl. |
muja
f
Mazzer la ~ chi è rudleda |
tematic |
mahlen |
muler
|
detagls conjugaziun |
«Zückerli» |
mumma
f
|
detagls |
räumen |
munder
~ las pas-chigras |
conjugaziun |
melken |
mundschar
~ las vachas Die Kühe melken |
detagls conjugaziun |
Berg | munt m | |
Berg | muntuegna f | |
sterben | murégr |
conjugaziun |
Qual, "Krampf" | murtuegri m |
detagls |
Fliegengitter |
mus-chera
f
La chern agl chischiel en eñt la ~ Das Fleisch und der Käse sind im Fliegengitter |
|
Fliegenschwarm | mus-chom m | |
Brummfliege | muschuñ m | |
Kindergärtner,-in |
musseder, mussedra
m, f
|
tematic |
Senf | mustarda f | |
Schnauz, Schnurrbart |
mustaz
m
|
tematic |
"Schnuderbueb", "Schnudermeitli" | mutschignugs,-a m, f | |
N | ||
nein |
na
~ gliez schon bech |
|
Weihnachten |
Nadel
m
Igl bos-chiñ da ~ |
|
Zwerg |
naniñ
m
|
|
wütend, wahnsinnig |
nar, narra
~ scu eña zappa |
|
geboren werden |
naschar
|
conjugaziun |
Nachgeburt bei Tieren |
natez
m
|
|
Neuigkeiten |
nauas
f pl
Adavègr buñas ~ Gute Neuigkeiten haben
|
|
Engadin |
Nażadeña
f
Egr davent da Brauegn an ~ |
tematic |
Nachruf | necrolog m | |
schwarz |
negr,-a
|
|
Schnee |
negv
f
~ foppa |
|
schneien | negvar impers |
detagls conjugaziun |
Wolke |
negvla
f
|
|
Nase |
nes
m
Bech égr se pagl ~ ! |
tematic |
Neffe |
nev
m
|
tematic |
Nutzen |
nez
m
Trer a ~ l'energeja |
|
Klinge |
nezza
f
|
detagls |
Nest |
nia
m
Igl ~ dla randuliña |
|
Lamm (weiblich) | niala f |
tematic |
kein (gar kein) |
niancha
Nu d'ej'oss ple nianch'eña |
|
Nichte |
niaza
f
|
tematic |
Frühlings-Krokus Herbstzeitlose |
nicola
f
|
tematic |
Nicolay (Familienname) |
Nicolay
|
|
nackt |
nigt, nigda
Igl mat è nigt never Der Knabe ist splitternackt La matta è nigda nevra Das Mädchen ist splitternackt La donna stat pe nigt eñt la negv Die Frau steht barfuss im Schnee |
detagls |
Niere | nirunchel m |
tematic |
nicht wahr | nische | |
Haselnuss | nitschola f | |
Haselnussstrauch | nitscholer m |
tematic |
Hauszeichen, Ohrzeichen beim Vieh |
noda
f
|
|
wir |
nogs
|
detagls |
neu |
nogv, naua
La veja naua |
detagls |
Name |
nom
m
An ~ da Di! |
|
Norden | nord m | |
böse, bösartig |
nosch,-a
Ella è noscha scu 'na streja |
|
diesseits |
notvart
~ digl uelet Diesseits des Bächleins |
detagls |
November | november m |
tematic |
Nacht |
nuez
f
Señ da ~ |
|
Nuss | nugsch f | |
Muskatnuss |
nugsch nus-chatta
f
|
|
Schaf, Au |
nuorza
f
La ~ sbegla
~s a lugvs
|
detagls |
Arvennüsschen | nuschella pl coll | |
Nussbaum | nuscher m | |
Arvenzapfen | nuschpeña f |
detagls |
Otto | Nutteñ m | |
O | ||
beobachten | observer |
conjugaziun |
Oktober |
october
m
Igls 21 october |
detagls tematic |
Uhr |
ogra
f
Garder se l'~ I è negr'~ dad égr a lez!
|
|
Ei |
ogv
m
~ da Pasca
|
detagls |
Olive |
oliva
f
Ieli d' ~s Olivenöl
|
detagls |
Himbeere | omgia f | |
Jahr |
on
m
Igl prem że d' ~
Minch'oter ~
Ev giavegsch a da tots eñ schlass "Bun de bun ~"! Ich wünsche allen ein gutes neues Jahr! |
|
Gold |
or
m
|
|
Wetter |
ora
f
I è bial' ~ Heute ist schlechtes Wetter |
|
zuäusserst | orademake | |
orange |
orandsch,-a
|
|
voraus, im Voraus |
oravant
~ amper pleds preliminers |
|
auswendig |
ordador
Amprendar ~
|
|
Seele | orma f | |
blind |
orv,-a
|
|
Knochen |
òss
m
|
detagls tematic |
jetzt |
ossa
|
|
Osten | ost m | |
hoch |
ot,-a
La punt ota |
|
anders |
oter, otra
Igl Gian è oter
|
|
andere |
oters, otras
Igls oters
Las otras |
|
Höhen, Berge |
ots
m pl
Segls ~ogl navi |
detagls |
heute |
oz
~ vans! |
detagls |
P | ||
Fasnachtsküchlein |
paclaña
f
|
detagls |
Pfanne |
padiala
f
~ da brasser |
detagls |
Stiefvater | padraster m |
tematic |
Götti, Pate |
padreñ
m
|
tematic |
üblicherweise |
pagl ple
~ egl uschè |
|
Wochenbett, Entbindung |
pagliola
f
|
|
Fusstritt, "Sparz" |
pajeda
f
Der ~s Trer ~s |
detagls |
Land |
pajegs
m
La Frantscha è eñ bial ~
Eñ ~ pi chod |
|
bezahlen |
pajer
Pudessi ~ ? ~ laz giglieña |
conjugaziun |
(Haus) Geist |
palantiñ
m
Igl ~ è żon schler |
detagls |
Boden |
palantschi
m
Eñ~ da leñ |
|
Hausflur (Engadiner Haus) |
palantschi
m
|
|
Raumdecke |
palantschi żugr
m
|
detagls |
Stein-oder Holzkonstruktion |
palantschota
f
|
detagls |
Geschmackssinn |
palat
m
|
|
Sumpf |
pale
f
|
|
Palesinenser,-in |
Palestinegs,-a
m,f
Las Palestinegsas an temma |
|
sumpfig |
palidugs,-a
Eñ prô ~ |
detagls |
Handfläche | palma digl mañ f |
tematic |
Familienname | Palmy | |
Kelle | palotta f | |
Tastsinn | palp m | |
tasten, tappen |
palper
~ eñt igl s-chigr |
conjugaziun |
Brot |
pañ
m
~ sejel ~ a laz
~ a gromma |
|
Brötchen |
pañet
m
|
|
Stand |
pantoñ
m
La vacha è segl ses ~ Mettar a ~ |
detagls |
Gerüst |
pantuneras
f pl
|
detagls |
für |
par
Tant pix ~ el! |
|
vorläufig | par antant | |
das kann man wohl sagen |
par bacco
|
|
Potztausend! |
par bacco
|
|
damit |
par cha
Ve svelt, ~ te vezzas igl lugv |
|
endgültig |
par da buñ
La successioñ è regleda ~ Die Nachfolge ist endgültig geregelt |
|
des Langen und des Breiten | par lung a par larg | |
halbieren |
par miez
Tglier ~ eñ toch pañ Ein Stück Brot halbieren |
|
von jeder Sorte |
par sort
Tregs ~ Von jeder Sorte drei |
|
quer |
par travierz
As mettar ~ Par crogsch a ~
Kreuz un quer
|
detagls |
ja, so ist es |
par uorden
"I ò do eñ mantoñ negv." "Par uorden." |
|
Zweigespann (Rindvieh) |
paragl
m
|
|
Verwandtschaft |
parantella
f
|
|
warum |
parche
~ nu veñs? |
detagls |
Wand | paregd f | |
scheinen, aussehen |
parègr
|
detagls conjugaziun |
(Käse)kessel | pariel |
detagls |
Schirm |
parisol
m
|
|
Deshalb, darum |
parkè
~ tuorni |
|
Metallbehälter, kleiner Kessel | parlet m |
detagls |
Schlehdorn | parmuglier m |
tematic |
Quer/Tragbalken | parpañ m | |
Besonderheit | particularited f | |
deswegen, darum |
parve da kè
Bi ~ nu vans! |
detagls |
meinetwegen |
parve da mè
~ nu stegs égr Meinetwegen müsst ihr nicht gehen |
|
dafür |
parzieva
~ surveñi amper mummas
Der ansache ~ |
|
FischerIn | pas-cheder,-dra m, f | |
Weide | pas-chigra f | |
Ostern |
Pasca
f
La gliogr da ~ |
|
Spatz |
pasler
m
|
tematic |
Schritt |
pass
m
Teñar ~ cugl bap Mit dem Vater Schritt halten
|
|
Julierpass |
Pass digl Gelgia
m
|
tematic |
verlebt |
passanto
Adavègr ~ eñ grev teñp Eine schwierige Zeit verlebt haben |
|
vorbeigehen | passer |
detagls conjugaziun |
überholen |
passer ve
~ igl auto blov Das blaue Auto überholen |
detagls |
Konditor,-in | pastizier,-a m, f |
tematic |
Hirt,-in |
pastogr,-a
m
|
tematic |
Fussschelle |
pastuegra
f
Las ~s par tondar las nuorzas |
|
lahmarschiger Typ |
pataflañ
m
|
|
Stück Stoff, Brottuch |
pategl
m
|
|
Schlittschuh |
patiñ
m
Egr cugls ~s |
|
Honigwabe |
patma
f
|
|
verlegt |
patto
Adavègr ~ igl cuedesch Das Buch verlegt haben |
|
füttern |
pavler
~ igls tschujs Die Schweine füttern |
conjugaziun |
geduldig |
pazcheñt,-a
|
|
Geduld |
pazienzcha
f
Vażas ~! |
|
Fuss |
pe
m
|
tematic |
barfuss |
pe nigd
Chaminer ~ è sañ |
|
Specht | pechaleñ m |
tematic |
Birnbaum | pegrer m |
tematic |
Füsse |
pegs
m pl
Adavègr fregd igls ~ |
|
Gewicht |
pegs
m
Igl ses ~ è 80 kg |
|
Pfeffer |
pegver
m
Sel a ~ Vo anoua chi crescha igl ~! |
|
Pfahl |
pel
m
Igl ~ da scogdar |
detagls |
Floh | pelasch m | |
metallener Behälter | pelter m | |
Tanne | peñ m |
tematic |
Ofen | peña f |
detagls |
Butter |
pench
m
|
|
hängen |
pendar
~ se las luengias ~ eñt igl bratsch a da tè |
conjugaziun |
Feder |
penna
f
La ~ digl corv |
|
Pfeife |
pepa
f
Kè rasti nu vela eña ~ tabac |
|
paar |
pera
Eñ ~ stemfs Ein Paar Socken Du ~ luengias Zwei paar Würste Tre ~ chotschas Drei Paar Hosen |
detagls |
ohnmächtig werden |
perdar ve
(as)
|
detagls |
Friede |
pêsch
f
Ghiara a ~ |
|
Fisch | pesch m | |
Petersilie |
peterscheglia
f
|
|
nehmen |
pglier
|
detagls conjugaziun |
für jemanden einstehen |
pglier (s)pregsa
~ pagl Urs Für Urs einstehen |
|
mieten |
pglier a fet
~ eña abitazioñ Eine Wohnung mieten |
|
zurücknehmen |
pglier anavos
|
|
einnehmen (Garten) |
pglier eñt
~ iert |
|
dick auftragen | pglier la bocha pleña | |
eher |
pi chuntsch
|
|
Fell, Tierhaut |
pial
f
|
tematic |
Haut |
pial
f
Tres ~ ad ossa |
tematic |
Gänsehaut |
pial giglieña
f
Surgnégr la ~ |
|
Schnabel |
pical
m
Igl ~ digl utschi |
|
Finger |
piclas
f pl
Derżo par las ~ |
|
Hausgang, Flur | pierti m | |
Frömmigkeit | pieted f | |
Junge Henne | pigliatta f | |
leiden |
pintégr
(- escha)
~ digl fregd igl anviern Im Winter unter der Kälte leiden |
conjugaziun |
Penis, Glied |
pipi
m
|
detagls tematic |
erst |
pir
River ~ l'eña
A ~ la terza..!
|
|
nur |
pir
~ vè (eñt)! Komm nur herein! ~ praua! Versuche es nur! |
detagls |
Waserfall |
pischotta
f
|
|
unwohl |
pisla
f
Adavègr la ~ Sich unwohl fühlen
|
detagls |
Splint (Sicherung) |
pissi
m
|
|
Sorge |
pissier
m
La mamma as fo ~s |
|
stechen |
pizcher
|
detagls conjugaziun |
jucken | pizcher |
detagls conjugaziun |
Stützbalken | pizza f | |
Speckseite | pizzareña f | |
nicht der Schnellste | plach m | |
Plañ Purcher |
Plañ Purcher
m
Igl ~ è eñ cleragl poch toch sot igl Chavagliet |
|
Plañ Purcher |
Plañ Purcher
m
Igl keñt d'alp digl ~ Die Alp(ab)rechnung des "Plañ Purcher" |
detagls |
langsam |
plañ,-a
|
|
Lenzerheide |
Planegra
f
Chaminer da Stocl or la ~ |
tematic |
Schnittbrett | planetta f | |
nicht so schnell (du) |
plañti
Vo ~ ! Geh/fahre nicht so schnell! |
detagls |
Freude |
plaschegr
m
|
|
Teller |
plat
m
Egr pagls ~s |
|
Holzherd | platta da fia f | |
regnen | plauar impers |
detagls conjugaziun |
mehr oder weniger |
ple u meñz
|
|
Wort |
pled
m
Passer ~ cugl chantunegs Mit dem Nachbarn etwas besprechen |
|
Deckbett |
plema
f
Igl plimatsch a la ~ |
detagls |
voll | pleñ,-a | |
männlicher Vorname |
Plesch
m
|
|
Schale (Früchte) |
pletscha
f
Fer żo la – dl'orandscha |
|
Schmetterling |
plichaplacha
f
|
|
Regen |
plievgia
f
|
|
Kissen |
plimatsch
m
Igl ~ a la plema |
|
Beige |
ploña
f
~ d'leña |
|
dicker, fester Knabe |
plotsch
m
|
|
haarig, behaart |
plugs
Mettar igls ~s anora |
|
Raupe | plugsa f | |
Laus | pluogl m |
detagls |
fein, leicht regnen |
pluschigner
impers
|
detagls conjugaziun |
Heumade |
pnuoglia
f
Fer ~s |
detagls |
fast nichts |
poch ad añguetta
|
|
wenig |
poch,-a
|
|
Landwirt,-in |
pogr,-a
m, f
Fer igl/la ~ Landwirtschaft betreiben Fer da ~ Landwirtschaft betreiben |
tematic |
Bäuerin, Frau des Bauern |
pogra
f
|
|
Paul |
Pol
m
|
|
Daumen |
polesch
m
Tschitscher igl ~ |
tematic |
Pomeranze | pomaranza f | |
Beeren | pomma pl coll | |
Wachholderbeeren | pomma żanevra pl coll | |
Vogelbeeren | pommachora f pl |
tematic |
Pilz |
pompader
m
|
detagls |
Trollblume |
popparolla
f
|
tematic |
Türe |
porta
f
Siara (ve) la ~ ! El veñ da port'eñt |
|
Ruhe |
pos
m
Lascher cun ~ |
|
Gefängnis |
praschoñ
f
|
|
Futtertrop, Weihnachtskrippe |
prasepan
m
|
|
Bindbaum | prasuegr m | |
Preda |
Preda
|
tematic |
Lesung |
preleczioñ
f
|
|
Eile |
prescha
f
Adavègr ~ |
|
Gegenwart |
prescheñt
m
Igl ~ agl passo |
|
gegenwärtig | prescheñt,-a | |
behaupten | pretendar |
conjugaziun |
fordern |
pretendar
|
conjugaziun |
voraussehen, vorsehen |
prevżègr
|
conjugaziun |
gefährlich |
prievlugs,-a
Las laveñas en prievlugsas |
detagls |
Prinzessin |
princessa
f
|
|
Prinz |
prinz
|
|
Gefahr |
priouel
m
I è ~ da laveñas |
|
Wiese |
prô
m
Egr segls ~s ~ meger ~ grass |
|
bereit |
pront,-a
Igl Pol è pront Pol ist bereit La Zeña è pronta Ursina ist bereit |
|
versuchen |
pruer
|
conjugaziun |
aus der Erde wachsen | prujer | |
Frühling |
prumavegra
f
Da ~ |
|
dürfen, können |
pudègr
|
detagls conjugaziun |
keuchen |
puder
|
conjugaziun |
Faust |
puegn
m
Fer ~ Die Faust ballen
Fer igl ~ an giglioffa Die Faust im Sack machen |
|
Käsebrei | puelna f | |
Lungenentzündung | puenza f | |
Teich | puez m | |
Hühnermist, Vogelmist |
puglieña
f
|
|
Fohlen | pulieder m | |
Küken |
puliñ
m
|
detagls tematic |
Lunge | pulmuñ m | |
Geflügel, Federvieh | pulom pl coll | |
Fauteuil, Armstuhl | pultruña f | |
Brücke | punt f | |
tragen | purter |
conjugaziun |
Portion |
purzioñ
f
|
|
Stierkalb |
pusch
m
La vacha fo eñ ~ |
tematic |
Hirschkalb | pusch tscherv m |
tematic |
Kuhkalb |
puscha
f
|
tematic |
Poschiavo |
Puschlev
m
Egr da Brauegn eñt a ~ |
tematic |
möglich, denkbar |
pussebel,-bla
La realisazioñ è strogsch pussebla |
|
Besteck |
pusseda
f
~s d'arżient |
|
Hausschuh | putsch m | |
Kochscher Enzian | putsch m |
tematic |
stützen |
pużer
~ igls skis cunter igl migr Die Skier gegen die Mauer stützen |
conjugaziun |
Q | ||
Heft |
quadern
m
~ da keñts Rechnungsheft |
|
Vierspänner |
quadria
f
|
|
sicherlich, recht |
quess
I vo ~ beñet El ò ~ faz tot |
|
R | ||
Wut |
rabgia
f
Adavègr la ~ se pagl Max |
detagls |
Ernte | racolta f | |
bellen |
radler
|
detagls conjugaziun |
Recht, Richtigkeit |
radschoñ
f
Adavègr ~
|
|
König | rag | |
Nüsslisalat | rampunella f | |
Radieschen | ramulaz m | |
Schwalbe | randuliña f |
tematic |
Frosch |
rañgla
f
|
|
anbinden |
ranter
~ las vachas |
detagls |
ranzig | rantsch,-a | |
Hahnenfuss | ranunchel m |
tematic |
Rechenzug | raschleda f | |
rechen |
raschler
|
conjugaziun |
Emd |
rasdegv
m
Fer ~ Emden
|
|
Wallholz | raseña f | |
ausrollen |
raser or
~ la pasta |
conjugaziun |
Sägemehl |
rasgem
m
Sternar ~ |
|
bleiben | raster |
detagls |
Rechen |
rasti
m
~ grond Schlepprechen |
|
Rasiermesser |
rasuegr
m
|
|
Spinat |
ravetscha
f
|
|
Königin |
rażeña
f
|
|
sticken |
rechamer
~ eñ plimatsch Ein Kissen besticken |
conjugaziun |
Wiederwahl |
reeleczioñ
f
|
|
Geschenk |
regal
m
Der da ~ Schenken Surgnégr da ~ Geschenkt bekommen |
|
Regierung | regenza f | |
lachen |
régr
~ larmas |
detagls conjugaziun |
Säge |
regsgia
f
|
detagls |
Sprung (in der Haut) |
rema
f
|
|
Rhein | Reñ m | |
erneuern |
renuer
~ igl abonameñt |
conjugaziun |
selten |
rer
Ke è ~ Das ist selten Da ~ memma tard Selten zu spät |
|
selten | rer,-a | |
Brunnenstube | reservuar m | |
Restaurant | restorant m | |
Mairübe | reva f | |
Fussgelenk | revel m |
tematic |
heiter |
rianto,-eda
La matta rianteda |
|
Ertrag |
richev
m
|
|
Rülps |
rieb
m
Der eñ ~ Rülpsen
|
detagls |
Karotte | riebla f | |
Wurzel |
rigsch
f
~ gianżaña Enzianwurzel |
detagls |
riskieren, wagen | ris-cher |
conjugaziun |
Bleistift | risplei m | |
ankommen |
river
~ a chesa |
conjugaziun |
gelangen |
river
~ żodem vischnancha |
detagls conjugaziun |
imstande sein |
river
~se da s-chela |
conjugaziun |
Abfall |
rizcha
f
Igl sach da ~ |
|
Ware, Sache(n) |
roba
f
|
detagls |
rau |
roch
Oz egl ~ Heute ist raues Wetter |
|
heiser |
rôch,-a
Assar ~ Heiser sein
|
|
Rad | roda f | |
kaputt machen, brechen |
rompar
~ chomma Das Bein brechen |
conjugaziun |
Rande | rona f | |
Rose | rosa f |
tematic |
Wilde Rose | roser sulvegi |
tematic |
Rosmarin | rosmarin m | |
Braten | rost m | |
Eiche | rouer m |
tematic |
umfallen | rudler |
detagls conjugaziun |
fallen |
rudler
|
conjugaziun |
Rost |
ruerna
f
La forbesch è da ~ |
|
(räto)romanisch |
rumantsch
~ da Brauegn = bargunseñer Discuerra ~! |
|
Geräusch | rumogr f | |
Rauschen | rumogr f | |
nagen |
rusgiglier
|
conjugaziun |
S | ||
Schachtel | s-chacla f | |
Kasten | s-chaffa f | |
Kühlschrank | s-chaffa fregda f | |
(Fisch)schuppe | s-chaglia f | |
Spähne | s-chalezas f pl |
detagls |
sehr heiss (Wetter) |
s-chalmañas
f pl
Oz egl ~ |
|
(Stein)meissel |
s-chalper
m
|
|
Holzbeige, Rand einer Holzbeige |
s-chanduler
m
Fer ~ |
detagls |
Alpentladung |
s-chargeda
|
|
abladen, herunterladen |
s-charger
~ igl fèñ
|
conjugaziun |
Steigeisen, Schuhkralle |
s-charpiala
f
~s par sger eñt igl stip |
|
zerzaust |
s-charplino,-eda
Chavels s-charplinos |
|
Grosse Kelle mit feinen Metallspitzen |
s-chartatsch
m
|
detagls |
Schatz |
s-chazi
m
Igl ~ da pleds |
|
Treppe |
s-chela
f
Egr se par ~ |
|
Glocke | s-chella f |
detagls |
Stricknadel |
s-cheña
f
Fer ~ Stricken Eñ żia ~s Ein Spiel Stricknadeln |
|
Spinnrad |
s-chev
m
|
|
Strange |
s-chevetta
f
Eña ~ laña Eine Strange Wolle |
|
Dunkel |
s-chigr
m
Ster a da ~ |
|
dunkel | s-chigr,-a | |
meiden |
s-chivégr
~ igl chantunegs |
conjugaziun |
S-chanf |
S-chomf
|
tematic |
(auf)wärmen |
s-chulder
~ la żoppa |
conjugaziun |
heizen |
s-chulder
~ la stegva |
conjugaziun |
auf den Schultern |
sacadus
Lessas gnégr ~ ? Soll ich dich auf den Schultern tragen? |
|
Kessel |
sadial
m
Igl ~ da mundschar ~ da rizcha |
detagls |
Safran |
safran
m
|
|
Sprung |
sagl
m
Fer eñ ~ sur la segv Trer eñ ~ |
|
hüpfen |
sagliégr
~ ve a no |
conjugaziun |
springen |
sagliégr
~ sugr la segv |
conjugaziun |
Senn(erin), Käser(in) |
sagnuñ,-a
m, f
|
detagls |
Zweite, zweite |
saguend,-a
Igl saguend
La saguenda |
|
Salzlake (Trog) |
salamuegra
f
Par ansaler mettar la chern eñt la ~ |
|
Schnitzelbank |
salamuegra
f
|
|
Salat |
salata
f
|
|
Gruss |
salegd
Cordiels ~s! |
|
Bauchspeicheldrüse | salivera digl veñter f | |
Weide (Baum) | salsch m |
tematic |
retten | salver |
conjugaziun |
Familienname |
Salvett
|
|
Salbei |
salvgia
f
|
|
St.Moritz |
San Murezzan
Cuerrer da Brauegn eñt a ~ |
tematic |
Sankt Nikolaus |
San Niclo
m
Igl ~ regva igls 6 december |
|
gesund |
sañ,-a
Assar sañ scu eñ pesch Sañ a salv |
|
Gesundheit |
sandet
f
|
|
Herr |
sar
m
Igl ~ Oscar S. |
detagls |
der erste bleibende Schnee |
sareda
f
La ~ è gnegda an october Der erste bleibende Schnee ist im Oktober gefallen |
|
heiter, unbewölkt |
sareñ,-a
Da tschiel ~ |
detagls |
Serena (Famiienname) |
Sareña
|
|
Kläranlage | sarinera f | |
einen Dienst leisten |
sarvetsch
m
Fer eñ ~ pagl tat Dem Grossvater einen Dienst leisten |
|
wissen, können |
savègr
Fo a ~ cur cha te veñs |
detagls conjugaziun |
dankbar sein |
savègr gro
~ par ke ch'ella fo |
detagls |
Seife |
savoñ
m
~ liquid |
|
riechen |
savurer
~ la puelvra Lunte riechen |
conjugaziun |
probieren, kosten |
sażer
Par der lis oters da ~ |
conjugaziun |
schaufeln | sbadiglier |
conjugaziun |
fehlen, verfehlen | sbaglier |
conjugaziun |
baumeln |
sbalunzcher
~ cullas chommas |
conjugaziun |
schaukeln | sbalunzcher | |
Schwingbesen |
sbattiñ
m
|
detagls |
geifern | sbaver |
detagls conjugaziun |
Blöken | sbeglem m | |
Schrei |
sberghel
m
|
|
Gesöff | sbicha f | |
stöbern |
sbischer
impers
Cumanzer a ~ |
conjugaziun |
abnagen |
sblutter
~ eñ oss |
conjugaziun |
Eitelkeit |
sbraga
f
Eñ bi ~ |
|
Schrei |
sbriz
m
Der eñ ~ |
|
weinen | sbrizégr |
conjugaziun |
abbrechen |
sbuer
~ eña chesa Ein Haus abbrechen |
conjugaziun |
vorvorgestern |
scarzas
|
|
obwohl |
schabeñ
El ò gadugno, ~ ch'el nu vegva treno |
|
sehr mühsame Arbeit |
schascheñ
m
|
detagls |
putzen, reinigen | schaschuner |
conjugaziun |
Sensebaum | schebar | |
Schinder,-in |
schenter,-tra
m,f
|
|
rutschen |
schglischer
~ or |
conjugaziun |
Speiseröhre |
schigliez
m
|
|
Wildblackte |
schilenta
f
~ d'chora Huflattich |
detagls tematic |
schonen |
schinażer
~ las ses forzas |
conjugaziun |
beenden, abschliessen |
schiner
~ eña lavogr |
conjugaziun |
quälen, schinden |
schintrażer
~ eñ bieschz Ein Tier quälen |
conjugaziun |
Schlag |
schlaf
m
Der eñ ~ żo pagl chicl |
|
nach hinten ausschlagen |
schlaffer
|
detagls |
Celerina |
Schlareña
Sguler da Brauegn eñt a ~ |
tematic |
kräftig, stämmig |
schlass,-a
Eñ ~ sudo |
|
Geschlecht (Familie) |
schlatta
f
|
|
schleudern, werfen |
schlavazzer
~ igls chalzers eñt an eñ chantoñ Die Schuhe in eine Ecke schleudern |
conjugaziun |
Ohrfeige | schleppa f |
detagls |
Keller |
schler
m
|
|
Radspur in Feldweg, Schlittenspur im Schnee |
schlerna
f
|
|
Schlitzohr |
schlifer
m
|
|
Schlittelfahrer,-in | schlittunz,-a m,f | |
Riegel |
schlop
m
Siarer la porta cugl ~ |
|
verschieben, verstellen |
schluer
|
conjugaziun |
schiessen |
schluppatter
|
conjugaziun |
(zer)platzen, bersten |
schlupper
Régr da ~ ~ la scudicha |
detagls conjugaziun |
Gewehr | schluppet m | |
Kufe | schlusegl m | |
schlitteln |
schlużaler
Egr a ~ ~ żo da Preda |
conjugaziun |
Schlitten |
schlużola
f
|
|
Dummheit |
schmaladegda
f
Fer ~s |
|
Verfluchter | schmaladi m | |
verdammt |
schmaladi, schmaladegda
|
detagls |
verbleicht, verwelkt |
schmari,-egda
Leñ schmari Durch die Sonne verbleichtes Holz Eñ viszi schmari Ein abgeschossenes Kleid Eña flugr schmaregda Eine verwelkte Blume |
|
Schmid(t) |
Schmed
|
|
Lauge |
schmigl
m
Ava da ~ par fer glischegva |
|
vermuten |
schminer
|
conjugaziun |
bewegen |
schmuanter
~ eñ crap |
conjugaziun |
Schneider,-in |
schneder, schnedra
m, f
|
tematic |
Januar |
schner
m
Igls prems ~ egl Bumañ |
tematic |
Schnitz | schnez m | |
Knie |
schnuogl
m
|
detagls tematic |
Schrecken, Entsetzen | schnuogr f | |
armseliger Wohnraum |
schoch
m
|
|
schon |
schon
|
|
Schuss |
schoz
m
Der eñ ~
Der eñ ~ segl gol Auf das Tor schiessen |
|
fliehen |
schurer
|
detagls conjugaziun |
leer gepflückt | scliz, scliża |
detagls |
dreschen | scogdar |
conjugaziun |
Schule |
scola
f
Igl Gian dat ~ |
|
Niederlage | sconfitta f | |
Besen | scoua f | |
Quirl |
scouet
m
|
|
kleiner Besen |
scouetta
f
Igl vonet a la ~ |
|
schreiben |
scregvar
|
conjugaziun |
Schraube | scruv m | |
wie es sich gehört |
scu chi tocha
A megsa nu fo'l ~ Am Tisch ist er unartig
|
|
Peitsche |
scudicha
f
Schlupper la ~ |
|
Abfluss, Ablauf |
scuel
m
|
|
Schuls | Scuel |
tematic |
wischen |
scuer
~ la veja |
conjugaziun |
Ofenwischer |
scufluñ
m
|
|
Skulpteur,-in |
sculptogr,-a
m, f
|
tematic |
die Haut abziehen |
scurcher
~ eña muntanella |
conjugaziun |
verscheuchen |
scurranter
~ igls utschis Die Vögel verscheuchen |
conjugaziun |
entrinden | scurzer |
conjugaziun |
(ab)kürzen, verkürzen |
scurznégr
|
conjugaziun |
wecken |
sdasder
~ igl Carl ~ las nogv |
conjugaziun |
Löffel |
sdoñ
m
Igl ~iñ |
|
Lumpen, Waschlappen |
sdratsch
m
|
|
zerlumpt |
sdratschli, sdratschlegda
|
|
schmelzen, tauen |
sdrigler
|
detagls conjugaziun |
nach..."hinauf", "oben" |
se
Chaminer ~ Latsch |
detagls |
dürr, trocken |
sech,-a
Igl feñ è ~ sadri |
|
Sils im Engadin | Sègl |
tematic |
auf den |
segl
(se+igl)
Chaminer ~ Chavagliet |
|
Sils im Domleschg |
Seglias
|
tematic |
Zeichen |
segn
m
Fer eñ ~ |
|
Schwiegervater | segr m |
tematic |
Schwiegermutter | segra f |
tematic |
Abend | sègra f | |
Talg, Rindsfett | segv m |
detagls |
Zaun |
segv
f
Fer ~ Einzäunen
|
|
harscher, schneidender Wind |
segvel
m
Eñ ~ chi vo tres pial ad ossa Ein Wind der durch Haut und Knochen geht |
|
Salz |
sel
m
~ a pegver |
|
auf die |
sella
(sen+la)
Cuerrar ~ Cregsta Dischuez |
|
Sellerie |
selleri
m
|
|
nach..."hinauf", "oben" |
sen
Egr ~ Preda |
|
Gott | Señer m |
detagls |
Gott | Señer |
detagls |
auf jeden Fall | señz'oter | |
ohne |
señza
Cun u ~ igliers? |
|
hilfsbereit |
serviziegvel,-egvla
|
|
zuoberst |
sesom
|
|
im Haus ganz nach oben |
sesomachesa
|
detagls |
ganz zuoberst |
sesomake
La fuorcha è ~ Die Heugabel ist ganz zuoberst |
|
September |
settember
m
|
tematic |
trocken |
sez,-za
I è sez |
|
zusammenschlagen |
sfartaglier
~ ansembel eña baracca falombra Eine brüchige Baracke zusammenschlagen |
conjugaziun |
spalten |
sfendar
~ leña |
conjugaziun |
scheiden (Ehe) |
sfer or
|
conjugaziun |
abgeweidet |
sfrio,-eda
Eñ pro sfrio |
|
reiben |
sfruscher
~igls îgls
~ eñt la grascha
|
conjugaziun |
einsinken |
sfundrer
~ eñt la negv In den Schnee einsinken |
conjugaziun |
verschwenden |
sgazzer
~ cugl manger Mit dem Essen verschwenderisch sein |
conjugaziun |
mähen |
sger
~ culla maschina ~ a mañ Igl pogr vo a ~ |
detagls conjugaziun |
kräueln |
sgiazzer
~ igls ardeffels Die Kartoffeln kräueln |
conjugaziun |
Axt |
sgigr
f
|
detagls |
sicher, sicherlich |
sgigr,-a
Assar ~ pi svelt |
detagls |
Raffel |
sgrattadegra
f
~ da chischiel ~ da megla |
|
Wolkenkratzer | sgrattatschiel m | |
Schnarz |
sgreñ
m
Der eñ ~ |
|
Abrahmkelle |
sgrommera
f
|
|
zerknittert |
sgrufligno,-eda
Igl figl sgrufligno |
|
räumen |
sgumbrer
~la somachesa |
conjugaziun |
(Tür)schloss | siaradegra f |
detagls |
sperren |
siarer
~ la veja da Tuors |
conjugaziun |
schliessen |
siarer
~ a stanger la porta |
conjugaziun |
Handtuch | sieñtamañs m | |
Geschirrtuch | sieñtaplats m | |
Förster,-in |
silvicultogr,-a
m, f
|
detagls tematic |
aufrichtig, offenherzig |
sincer,-a
|
detagls |
Meerjungfrau | sirena f | |
Eidechse |
sisetta
f
Svelt scu eña ~ |
|
roter Holunder | skelch cuetschen m |
tematic |
schwarzer Holunder |
skelch negr
m
|
tematic |
Ski |
ski
m
Egr cugls ~s |
|
pressen | skitscher |
conjugaziun |
Estrich | somachesa f | |
Samstag |
sonda
f
|
detagls tematic |
Stuhl | sopcha f | |
Schwester |
sora
f
|
tematic |
Sorte, Art |
sort
f
Eña ~ chischial |
|
Schicksal, Fügung |
sort
f
Adavègr eña digra ~ |
|
von innen nach aussen gestülpt |
sotsogr
Adavègr eñt ~ igl pullover Inneren Teil des Pullovers nach aussen gestülpt tragen |
detagls |
unten, unterhalb | sotvart | |
Seil, Strick, Tau | soua | |
Spanien | Spagna f | |
hoffen | sparer |
conjugaziun |
verschwunden verschollen |
spari,-egda
|
|
beleidigen |
sparmaler
~ igl chantunegs |
detagls conjugaziun |
verstreuen |
sparpaglier
~ igl strom |
detagls conjugaziun |
zerstreuen |
sparpaglier
|
conjugaziun |
zerstreut, versprengt |
sparpaglio,-eda
Las figlias sparpagliedas |
|
spassen |
spass
Fer eñ ~ |
|
Kaminfeger |
spazzachameñ
m, f
|
detagls tematic |
Schulter |
spedla
f
|
detagls tematic |
Fels, Felsen |
spelm
m
|
|
Wasserhahn |
speña
f
Siarer la ~ |
detagls |
Gewürz | spezcha f |
detagls |
spucken | spider |
conjugaziun |
Schmalzmus | spiech m | |
Geist | spiert m | |
Wirbelsäule |
spinel
m
|
tematic |
Spiegel |
spiouel
m
Garder eñt pagl ~ In den Spiegel schauen
|
|
Feldstecher | spiouel m |
detagls |
winden |
splajer
~ laña |
conjugaziun |
platt schlagen, zerquetschen |
splattatscher
~ la negv |
conjugaziun |
zerquetscht | splattitscho,-eda | |
Bräutigam, Braut |
spogs, -a
m, f
|
|
Spule |
spola
f
Lier igl lanziel da prô culla ~ a la soua Die Heublache mit der Spule und dem Seil binden |
|
zetten |
spondar
~ grascha |
conjugaziun |
urinieren |
spondar
~ ava |
conjugaziun |
ausschütten |
spondar
~ laz sella tuaglia |
conjugaziun |
Brautpaar | sponsels m pl | |
Halde, Hang | spuenda f |
detagls |
Geländer | spuenda f | |
Lehne | spuenda f | |
Wirbel | spundegl m | |
Schwamm | spungia f | |
drücken, quetschen | sputer |
conjugaziun |
Schotte | squezza f | |
entasten |
srommer
|
conjugaziun |
Waage |
stadegra
f
Mettar sella ~ Auf die Waage legen
|
|
ersticken |
standschanter
|
conjugaziun |
mühsam | stantugs,-a | |
Niesen |
starnegd
m
Bech valègr eñ ~ Nichts Wert sein |
|
niessen |
starnider
|
conjugaziun |
Bahnhof |
stazioñ
f
Egr ve la ~
Vom Dorf zum Bahnhof (Bergün) laufen
Chaminer no dla ~
Vom Bahnhof (Bergün) Richtung Dorf laufen
|
|
Sommer |
sted
f
Da ~ Im Sommer
|
|
Stern |
stegla
f
Chant da ~ |
|
müssen |
stègr
|
conjugaziun |
der Länge nach hinfallen |
stegs a lung
Egr ~ |
|
Stube |
stegva
f
Vans eñt an ~ Gehen wir in die Stube
|
|
Socke |
stemv
m
Chuntschar igls ~s |
|
fest |
steñ
Lier ~ las cureżas |
|
sehr gut, tief |
steñ
Durmégr ~ a beñ |
|
sehr stark |
steñ
I plaua ~ |
|
gedrungen (stämmig) |
steñ,-a
|
|
wohnen |
ster
~ ve Stogl |
conjugaziun |
bleiben |
ster
~ anch'ampo |
conjugaziun |
stehen |
ster
~ an pegs |
conjugaziun |
vor dem Haus auf der Bank zusammensitzen |
ster a plaz
~ la segra |
|
Jährling (männlich) | sterl m |
tematic |
Jährling (weiblich) |
sterla
f
|
tematic |
streuen |
sternar
~ strom, rasgem, sabloñ |
conjugaziun |
vorletztes Jahr |
sterz on
|
|
stickig, schwül |
stez,-a
I è eñ chod stez |
|
geehrt |
stimo, stimeda
Fiz stimo cusglier federel Fiz stimeda cusgliera federela |
|
Spass, Jux |
stinkel
m
Fer ~s Schabernack treiben |
|
Stuls |
Stocl
|
tematic |
Magen |
stomi
m
Adavègr mêl igl ~ Magenschmerzen haben |
tematic |
Strapaze | strapatsch m | |
strapazieren | strapatscher |
conjugaziun |
süsse Mehlspeise | strapatschuñ m | |
Strapaze | strapaz m | |
Krampf, Mühsal |
strascheñ
m
Kel è beñ sto eñ grond ~ |
|
schwer arbeiten, sich abmühen |
straschiner
|
conjugaziun |
schmaler Durchgang zwischen zwei Häusern |
streglia
f
|
|
Striegel |
streglia
f
Cugl braschoñ a la ~ Mit der Bürste und dem Striegel |
|
Streifen |
stregvla
f
Fer ~s Stregvla da Gaza |
|
Hexe | streja f | |
ziehen |
strer
|
conjugaziun |
eng |
strez,-za
Veja strezza |
|
Hexermeister,-in | striuñ, striunessa m, f | |
verhext |
striuno,-eda
Scu ~ |
|
Lausbub |
strizi
m
|
|
Schnupfen |
strocha
f
Ella ò la ~ |
|
drehen |
strubler
~ la clev |
detagls conjugaziun |
drücken, pressen |
strucler
~ par siarer la valisch |
conjugaziun |
kriechen |
struzcher
Igl Mattia cumeñza a ~ Mattia beginnt zu kriechen |
conjugaziun |
betrunken |
stuorn,-a
Assar ~ |
|
Süden | süd m | |
Sonne |
sugliel
m
Igl ~ vo se |
|
sonnig | sulagliegv,-a | |
tanzen |
sulter
|
detagls conjugaziun |
Wild | sulvascheña pl coll | |
Schatten | sumbregva f | |
Schweinefett |
sundscha
f
|
|
Friedhof |
suntieri
m
Egr sen ~ |
|
taub |
suord,-a
Esch ~ ? |
|
Suste | suosta f |
detagls |
Sonne erscheint ein zweites Mal |
suraschial
m
Oz egl ~ Heute erscheint die Sonne ein zweites Mal |
detagls |
Schwarze Mehlbeere | surer m |
tematic |
bekommen, erhalten |
surgnégr
~ da regal |
|
Überzug Schutzdecke |
surtrazza
f
|
|
Augenbraue | survaschiala f |
tematic |
sich getrauen |
sus-chègr
|
detagls conjugaziun |
Cousin,-e 2. Grades |
suvreñ,-a
m, f
|
tematic |
schnell | svelt,-a | |
(ent)leeren |
svider
~ la sadiala |
conjugaziun |
Schweiz |
Svizra
f
|
|
Schweizer, -in | Svizzer, Svizra | |
durchstöbern |
svutrer
~ eñt igl chaschot |
conjugaziun |
T | ||
Dummkopf |
tabalori
m
|
|
schweigsam |
taciturn,-a
~ kietezza |
|
schneiden |
taglier
~ igls dschierms digls ardeffels ~ żo zeznas |
conjugaziun |
sich davonmachen | taglier la corda | |
Heustall | talvo m | |
Mehlsieb |
tamigsch
m
|
|
so viel |
tant
~ scu pussebel |
|
Tante |
tanta
f
|
detagls tematic |
Notizblock |
taquint
m
|
|
spät |
tard
Pi ~ |
|
spät |
tardegv,-a
Eña prumavegra ~ |
|
Bohrer | tareder m | |
Boden, Scholle | tarratsch m | |
furchtbar |
tarrebel, tarrebla
El è eñ tarrebel cumplicho |
|
Grundstück, Land |
tarreñ
m
|
|
aper |
tarreñ,-a
I è tarreñ |
|
Ansammlung von Maiensässen |
tarziel
m
|
detagls |
schweigen |
taschègr
|
detagls conjugaziun |
Tuberkulose | taseja f | |
Dachs | tass m |
tematic |
Grossvater | tat m |
tematic |
Grossmutter | tatta f |
tematic |
Milchkanne | tausa f |
detagls |
Hummel |
tavañ
m
|
|
Davos |
Tavo
Egr cugl velo da Brauegn se ~ |
tematic |
du |
te
|
detagls |
The | tê m | |
Leinwand | tegla f | |
Netz |
tegla
f
~ da filunzas Spinnennetz |
|
prall, dick |
tegs,-a
Ella è grossa tegsa |
|
Telefon |
telefoñ
m
Pglier żo igl ~ Das Telefon abnehmen Das Telefon auflegen |
|
Gewitter |
temporel
m
|
|
Wiesen |
Teñ
Cuerrar da Brauegn ora ~ |
tematic |
den Haushalt führen |
teñar chesa
~ li Marchet |
|
Schritt halten | teñar pass | |
färben |
tendschar
~ laña Wolle färben ~ igls chavels Haare färben |
conjugaziun |
genügen |
tendschar
~ feñ damañ (laz) Bis morgen reichen (Milch) |
conjugaziun |
hin(über)reichen |
tendschar
~ (ve) igl pañ Das Brot hin(über)reichen |
conjugaziun |
Termometer | termometer m | |
dritte, Dritte, Drittel |
terz,-a
Igl ~
La ~
|
|
Dickschädel | testuñ m |
detagls |
Föhre | tev m |
tematic |
Dach |
tez
m
|
|
Erde, Boden |
tiara
f
Der żo par ~ |
|
abliegen |
tiarer
~ segl canape Auf dem Sofa abliegen La bieschza vo a ~ segls pros Die Tiere gehen auf die Wiesen um abzuliegen |
conjugaziun |
Unrecht |
tiert
m
Adavègr ~ Unrecht haben Fer ~ Unrecht begehen |
|
Thymian |
timian
m
|
|
Deichsel |
timuñ
m
Igl ~ digl charet Die Deichsel des Leiterwagens |
|
Zapfenzieher |
tiracacoñs
m
|
detagls |
jd der regelmässig zu spät kommt |
tiratardi
m
|
|
... |
titsch,-a
|
|
Brunnen-Wasserhahn |
titschuñ
m
|
|
Gift |
tixi
m
Kels fuñghis en da ~ |
|
Küche (Maiensäss, Alphütte) |
tiża
f
|
detagls |
Dachbaum | tizel m | |
Kaulquappe |
tizola
f
|
|
grosse Distanz |
tocada
f
Ke è sto eña ~ Das war eine grosse Distanz
|
|
Stück |
tòch
m
Eñ ~ pañ
|
|
Furz |
tof
m
Der eñ ~ |
detagls |
Tomate |
tomata
f
|
|
scheren |
tondar
~ las nuorzas/la bieschza |
conjugaziun |
Stier |
tor
m
|
tematic |
Wirbel |
trabegl
m
L'ava chi vo żo par la fora fo eñ ~ |
|
Knirps (kleiner Junge; auch weibliche Form) |
tracagnottel, tracagnotla
m, f
|
|
Tradition, Überlieferung |
tradizioñ
f
|
|
untergehen (Gestirne) | tramunter |
conjugaziun |
zwischen |
tranter
~ Cuegra a Turich |
|
dazwischen hinauf | tranter se | |
überfahren, überrennen | trapler sot |
conjugaziun |
Teppich | trapuñ m | |
Querabschlag | travacuñ m | |
Trichter |
trazuegr
m
|
|
Tanz |
tregs-cha
f
Fer eña ~ cugl Riet |
|
Dreijähriges Rind (männlich) |
trem
m
|
detagls tematic |
Espe, Zitterpappel |
trembel
m
|
tematic |
Dreijähriges Rind (weiblich) |
tremma
f
|
tematic |
Zug |
treno
m
Lascher passer igl ~ Den Zug verpassen
|
|
ziehen | trer |
conjugaziun |
In die Länge ziehen | trer a la lungia | |
nutzen | trer a nez | |
auslosen | trer la bes-cha | |
durch |
tres
~ vischnancha |
|
(geflochtenes) Lederseil |
tretscha
|
|
Angst |
tricha
f
|
|
hässlich, schlecht |
trigd,-a
Da trigd'ora nu vans |
|
Behälter |
trocla
f
|
|
Brunnen |
truesch
f
La pizza ~ |
|
sudeln |
truglier
|
conjugaziun |
schmutzig, dreckig |
truglio,-eda
Ava truglieda El è tot truglio |
|
Strunk | trunch m | |
Wanderweg, Pfad |
truoz
m
~ da sulvascheña Wildwechsel |
|
rühren |
truscher
~ la pasta Den Teig rühren |
conjugaziun |
Sauerdorn |
truspeñ
m
|
tematic |
hantieren, herumwühlen |
tschaffutrer
|
conjugaziun |
Wimper |
tschagl
m
|
tematic |
Pfingsten |
Tschañkegsmas
f pl
|
|
sitzen |
tschanter
|
detagls conjugaziun |
suchen | tscharcher |
conjugaziun |
Pfuscher,-in | tschavat, tschavatta m, f | |
Schnittlauch |
tschavigliuñs
m
|
detagls |
Pfiff |
tschegvel
m
Bech égr pagl ~ |
|
Miene |
tscheja
Fer eña pora ~ |
|
Nachessen |
tscheña
f
Che lessas da ~ ? Was möchtest du zum Nachtessen ? La Sencha ~ Abendmahl
|
|
Asche | tschendra f | |
Gurt | tscheñta f | |
Wahl |
tscherna
f
Fer eña buña ~ Igls 13 egl ~s |
detagls |
Hirsch |
tscherv
m
Igl ~ brella |
detagls tematic |
Bartgeier | tschess barbet m | |
Blumenstock | tschich m | |
Baumstrunk |
tschicha
f
|
|
Schockolade |
tschiculatta
f
Eña stregvla ~ Eine Reihe Schockolade |
|
Himmel | tschiel m | |
Felsenmispel | tschierletter m |
tematic |
fangen, fassen | tschiffer |
conjugaziun |
schlecht sehen | tschignatter |
conjugaziun |
Zieger | tschigroñ m | |
Zwiebel | tschiguella f |
detagls |
"Nuggi" | tschitsch m | |
Lamm | tschot m |
tematic |
"Suttli" | tschottel, tschotla m,f | |
Schwein |
tschuj
m
|
tematic |
schneiden |
tschunchar
~ igl grañ |
detagls conjugaziun |
Tischtuch |
tuaglia
f
~ da megsa Tischtuch |
|
berühren | tucher |
conjugaziun |
die Hand reichen | tucher mañ |
detagls |
Turm |
tuer
f
|
|
Römerturm | Tuer f |
detagls |
Husten |
tuess
f
Adavègr la ~ |
|
Tulpe | tulipana f | |
Domleschg | Tumges-cha f |
tematic |
tönen (Musik) | tuner |
conjugaziun |
tönen (donnern) | tuner |
detagls |
Tunnel | tunnel m | |
(Zug)Winde | tuorn m |
detagls |
Einfassung des Steinofens | tuornapeña m | |
Torte, Kuchen |
tuorta
f
~ da nugschs |
|
trüb |
tuortsch, tuordscha
Ava tuordscha |
|
Ausguss |
turera
f
|
|
plagen |
turmanter
~ eñ bieschz |
conjugaziun |
umkehren |
turner
Stègr ~ |
conjugaziun |
zurückkehren |
turner
~ a chesa |
conjugaziun |
Dusche | tuscha f | |
Schatz |
tuschander
m
|
detagls |
Huflattich |
tussilago
m
|
detagls tematic |
doch |
tuteña
Fo ~ ke ch'el żi! Tu doch, was er sagt! |
|
U | ||
Gehör | udegda f | |
Stall |
uegl
m
Egr ven ~ In den Stall (hinüber) gehen
|
detagls |
Erle | uegn m |
tematic |
Bach | uel m | |
Bächlein | uelet m | |
Nabel |
umblej
m
|
tematic |
Kind |
umfant
m
|
detagls tematic |
einfetten, schmieren |
undschar
~ las rodas |
conjugaziun |
Fingernagel |
uñgla
f
|
detagls tematic |
Bär |
uorz
m
Adavègr fom scu eñ ~ Einen Bärenhunger haben |
detagls |
Ohrring |
uragliñ
m
|
detagls |
Lorbeer |
urbeja
f
Figlia d' ~ |
|
Ding, Gerät |
urdeñ
m
|
|
Ohr |
ureglia
f
Fer l'~ digl marchadant |
tematic |
Weile |
uriala
f
Spizzer eña buñ' ~ |
|
Brennnessel |
urzicla
f
|
|
so |
uschascheja
~ , oss egl buñ So, jetzt ist es gut |
detagls |
jetzt aber |
uschascheja
A ~, eñ nogv marogs...? Jetzt aber, ein neuer Freund...? |
detagls |
so, derart | uschè |
detagls |
Wirt,-in |
ustier,-a
m, f
|
|
Herbst |
uton
m
D' ~ Im Herbst
|
detagls |
auswärts |
utro
Oz mangians ~ |
|
Johannisbeere |
uzoua
f
~ alva |
|
Heidelbeere |
uzuñ
m
Cligr ~s
|
|
V | ||
Kuh |
vacha
f
La ~ miża Egr cullas ~s eñt a Tuors |
detagls |
Leitkuh | vacha pugnera f |
tematic |
Scheide | vagina f |
tematic |
Albulatal |
Val d'Alvra
f
|
tematic |
Münstertal |
Val Mistegr
f
Sguler da Brauegn eñt la ~ |
tematic |
Sammet | vale m | |
gelten | valègr |
conjugaziun |
Jenisberg | Valplaña |
tematic |
Runse | valuñ m | |
Guter Heinrich | vangias f pl | |
abenteuerlich | vantiregvel, vantiregvla | |
ungefähr |
var
|
|
eigentlich |
varameñz
~ pudessas er gnégr |
|
Gemüse | vardegra f | |
Wahrheit |
vardet
f
Par żegr la ~ |
|
etliche | varsacants, varsacantas | |
Birke | vduegn m |
tematic |
ungemäht |
vduos-chel
Pro d’~ Bergwiese, di man nur alle zwei Jahre mäht |
|
Im Verlauf des Tages | ve pagl że | |
am äussersten Ende |
vedemake
|
detagls |
nächste Woche |
vedevna
~ cumeñz'la la chatscha |
|
auf der anderen Seite |
vedvart
Igl crap ~ la val |
|
Glas (Material) |
vegder
m
~ vigl |
|
wirklich, wahr |
vegr,-a
Eñ vegr pogr Ein wirklicher Bauer Eña vegra artista Eine wirkliche Künstlerin |
|
Weg, Strasse |
veja
f
Assar sen buña ~
Żo par ~
|
detagls |
Wein |
veñ
m
~ chod |
|
verkaufen |
vendar
|
conjugaziun |
Freitag |
vendarże
(An) ~ vansżo Cuegra |
|
Verkäufer,-in | vendeder, vendedra m, f |
tematic |
nächstes Jahr |
venotron
~ eschans ancha pi ferms Nächstes Jahr sind wir noch stärker |
|
Wind |
vent
m
~ digl nord |
|
Bauch | veñter m |
tematic |
Belüftung | ventilazioñ f | |
grün | verd,-a | |
ziemlich |
veri
~ stantugs Ziemlich mühsam |
|
gegen (örtlich) |
vers
~ igl Cuelm da Latsch ~ igls ots |
|
Wirsing(kohl) | versa f | |
Wespe |
vespra
f
|
|
Deckbettüberzug | vêst (f) |
detagls |
Westen | vest m | |
Kissenüberzug |
vestetta
f
|
|
Leben |
veta
f
Igl pazieñt è sto sen ~ a mort Salver ~s |
|
schlau |
vez, vezza
|
|
Sieg | victoria | |
anzünden |
vider
~ igl zurpleñ ~ la gligsch |
conjugaziun |
alt |
vigl, viglia
Igl om vigl A la viglia
|
|
Silvester |
Vigliadem
m
La sègra da ~ |
|
Butterdrusen | vigliañas f pl |
detagls |
violett | violet, violetta | |
Pocken, Blattern |
virola
f
Mettar la ~ li Andri |
|
Masern |
viruos-chel
m
Il ~ fallo Röteln |
|
Virus | virus m | |
Geschirr | vischiala pl coll | |
Dorf |
vischnancha
f
|
|
Besuch |
visita
f
Fer eña ~ li Uta |
detagls |
Besucher, Besucherin |
visitatogr, visitatogra
|
|
Aussicht |
vista
f
Adavègr buñas ~s da surgnégr la plazza |
|
Kleid | viszi m |
detagls |
ihr |
vogs
|
detagls |
Gewölbe |
vogt
m
|
|
(um)kehren, wenden |
volver
~ igl auto ~ igl feñ, ch'el veña sech ~ eñt las muengias |
conjugaziun |
kleine Schaufel |
vonet
m
Igl ~ a la scouetta |
|
"Gesicht" | vzegda f |
detagls |
sehen |
vzègr
|
detagls conjugaziun |
die Sterne sehen, furchtbare Schmerzen haben |
vzègr las steglas
|
|
von Kuh gezogenes Gefährt | vzegra f | |
Z | ||
sowieso |
ża
|
|
Zauderer, Zauderin (bei der Arbeit) |
zacagn,-a
m
|
|
etw treiben, trödeln | zacagner antuorn |
detagls conjugaziun |
Zange |
zangia
f
|
|
(Schnaps)gläschen |
zaniñ
m
|
|
Mitagessen |
żanter
m
Che dattigl da ~ ? Was gibt's zum Mittagessen? |
|
Hacke |
zappa
f
~ d'iert |
|
Waldhacke |
zappiñ
m
Trer igls trunchs cugl ~ |
|
Waldhacke, Spitzhacke |
zappiñ
m
|
|
Pickel |
zappuñ
m
Cun badegl a ~ Mit Schaufel und Pickel
|
|
ausscheiden, aussondern |
zavrer
~ las nuorzas |
conjugaziun |
Tag |
że
m
~ a nuez |
|
Kürbis |
zecha
f
|
|
sagen |
żégr
~ tot las caliteds Gnan' da ~ ~ li Ottiñ, cura chi cumeñza Te es buñ ~ |
detagls conjugaziun |
schelten |
żégr trigd
~ li mat Den Knaben schelten |
|
Jauchzer | żegvel m | |
Gelte | zegver m | |
Konfitüre |
żej
m
|
|
Zinn |
zeñ
m
Eñ plat da ~ |
|
Gehobelter Holzspan |
zepla
f
Fer ~s par fer fia an peña Späne machen um anzufeuern |
detagls |
gerade |
żest
El è ~ turno Er ist gerade zurückgekommen |
|
lange |
żî
Buñ ~ par turner a chesa Ziemlich lange um Heim zu kehren |
|
Spiel |
żia
m
Eñ ~ da hockey Ein Eishockeyspiel Eñ ~ s-cheñas Ein Spiel Stricknadeln |
|
Zucker | zicher m | |
plagen | zicler |
conjugaziun |
Unkraut |
zierchel
m
|
|
nachher |
zieva
|
|
fortzu, nacheinander |
zievamañ
Nogs peglian ~ scu chi veñ |
|
Donnerstag | żievgia f |
tematic |
Reissverschluss | zip m | |
Zillis |
Zirañ
Egr da Latsch eñt a ~ |
tematic |
überhaupt nichts |
zist zeñ
Bech vègr ~ |
detagls |
umgänglich | zivegvel,-la | |
Hosenträger | żivlers m pl | |
dort unten | żo lo | |
Mistgraben |
zocha
f
|
|
zuunterst |
żodem
|
|
zuunterst |
żodemake
Igl rasti è ~ Der Rechen ist zuunterst |
|
Traggestell fürs Heu | zomba f | |
männlicher Vorname | Żòn m | |
männlicher Vorname | Żòn Peder | |
männlicher Vorname | Zòn Pitschen m | |
männlicher Vorname | Żòn Żachen m | |
männlicher Vorname |
Żòn Żanett
m
|
|
Zone |
zona
f
~ sezza ~ muescha |
|
Legföhre |
zonder
m
|
detagls tematic |
Suppe |
żoppa
f
~ da żotta da żanter |
|
Zuoz |
Zoz
Chaminer da Brauegn eñt a ~ |
tematic |
Jungmannschaft | żuanterna f |
detagls |
Zuckerdose |
zucriera
f
|
|
Schwefel |
zuelper
m
|
|
spielen |
żuer
~ a toch "Fangis" spielen ~ a ballape Fussball spielen |
conjugaziun |
schweigen |
zuglier
|
detagls conjugaziun |
zustopfen |
zuglier
~ eña fora |
detagls conjugaziun |
erster Stock (Engadiner Haus) |
żugra
f
Sen ~ Auf dem ersten Stock
|
detagls |
Sommerau (Familienname) |
Żumbro
|
|
Verstopfung, Stau |
zuogl
m
|
|
Maul-und Klauenseuche |
zuppeña
f
|
|
verstecken |
zupper
Żuer a ~ |
conjugaziun |
Kuhkalb, falls mit Bullenkalb geboren | zvic m |